काठमाडौं । वारेन बफेट विश्वका धनी व्यक्तिहरुमा पर्छन्। उनी विश्वका ठूला लगानीकर्ता मात्र नभई बर्कशायर ह्याथवेका सीईओ पनि हुन्। उनले धैर्यता, स्मार्ट लगानी र वित्तीय अनुशासनका सिद्धान्तहरुमा आफ्नो भाग्य निर्माण गरेका छन्। बफेट आफ्नो व्यवसायमा मात्र सफल छैनन्, बच्चाहरुलाई पैसाका बारेमा महत्वपूर्ण पाठ सिकाउन पनि प्राथमिकता दिन्छन्।
सन् २०११ मा, बफेटले सिक्रेट मिलियनेयर्स क्लब नामक एनिमेटेड शृंखला बनाउन मद्दत गरेका थिए। यसको उद्देश्य बालबालिकालाई व्यवसाय, लगानी र वित्तीय साक्षरताका आधारभूत कुराहरु सिकाउनु थियो। शो २६ एपिसोडका लागि चलेको थियो। यसले पैसाको मामिलामा बफेटसँग सल्लाह खोज्ने केही बच्चाहरुको कथा देखाएको छ। सन् २०१३ मा उनले एक कार्यक्रममा बालबालिकालाई पैसा बुझाउन हतार नहुने बताएका थिए । यो नयाँ खेलौनाको मूल्य बुझ्न वा पैसा बचतको महत्त्व हो। यहाँ ५ कुराहरु छन्, जुन बफेटले आफ्ना बच्चाहरुलाई सिकाएका छन्। आफ्ना बच्चालाई पनि यी कुरा सिकाउन सकिन्छ।
चाँडै सुरुआत
बफेटले सानैदेखि वित्तीय शिक्षाको महत्वलाई जोड दिनुभएको छ। सन् २०१३ मा सीएनबीसीलाई दिएको अन्तर्वार्तामा उनले भनेका थिए, ‘कहिलेकाहीँ अभिभावकले आफ्ना छोराछोरी किशोरावस्थामा पुगेपछि मात्रै पैसाको सही प्रयोगका बारेमा कुरा गर्न थाल्छन् । जब कि तिनीहरु प्रि–स्कुलबाटै सुरु गर्न सक्छन्।’
क्याम्ब्रिज युनिभर्सिटीको एक अध्ययन अनुसार बालबालिकामा ७ वर्षको उमेरदेखि नै पैसासँग सम्बन्धित बानीहरु विकास हुन थाल्छ । बच्चाहरुलाई सानै उमेरमा बचत, खर्च र कमाउने आधारभूत कुराहरु सिकाएर आमाबाबुले तिनीहरुलाई दीर्घकालीन आर्थिक सफलताका लागि तयार गर्न सक्छन्।
सानो बचतको पनि महत्व
बफेटले सिकाउँछन् कि साना बचतहरु पनि ब्याजको शक्तिका कारणले समयसँगै बढ्न सक्छ। द सेक्रेट मिलियनेयर्स क्लबमा बफेटले नियमित रुपमा थोरै पैसा बचत गर्नु पनि फाइदाजनक हुन सक्ने उल्लेख गरेका छन्। यो पाठ सिकाउने व्यावहारिक तरिका भनेको बच्चाहरुलाई तिनीहरुको आफ्नै पिगी बैंक वा बैंक खाता दिनु हो। अभिभावकहरुले पनि यस्ता एपहरु प्रयोग गर्न सक्छन्। जसका माध्यमबाट बच्चाहरुले आफ्नो बचतको ट्रयाक राख्न सक्छन् र जम्मा गरिएको रकममा ब्याज पनि कमाउन सक्छन्।
स्मार्ट खर्च गर्ने बानी
बच्चाहरुले पहिले आवश्यकता र चाहनाहरु कसरी छुट्याउन सकिन्छ भनेर सिक्नुपर्छ। बफेटले आफ्ना बच्चाहरुलाई उनीहरुले किन्न चाहने चीजहरुको सूची बनाउनका लागि सोध्ने सजिलो तरिका सुझाव दिन्छ। त्यसपछि सबै सँगै हेर्नुहोस् र निर्णय गर्नुहोस् कि यो आवश्यक छ वा खर्च। यो बानी छिट्टै बसालेर आमाबाबुले आफ्ना छोराछोरी बढ्दै जाँदा राम्रो खर्च गर्ने बानी विकास गर्न मद्दत गर्न सक्छन्।
कौशल सुधार गरेर धन वृद्धि
बफेट आफैँले आफ्नो जीवनभर सिक्न जारी राखे। उनी अक्सर आत्म–अध्ययनको महत्त्वलाई जोड दिन्छन्। सेक्रेट मिलियनेयर्स क्लबको एक एपिसोडमा उनले मानिसले गर्न सक्ने सबैभन्दा राम्रो लगानी आफैँमा हो भनेका छन्। ‘तपाइँले जति धेरै सिक्नुभयो, त्यति नै तपाइँले कमाउनुहुनेछ’, उनले भनेका छन्। बफेट आफैँ दैनिक धेरै समाचार पत्रहरु पढ्छन् र बच्चाहरुलाई ज्ञानका लागि मोह विकास गर्न प्रोत्साहित गर्छन्। निरन्तर सिकाइ दीर्घकालीन वित्तीय सफलताको कडी हो।
व्यावसायिक मानसिकतालाई प्रोत्साहन
बफेटले ६ वर्षको उमेरमा च्युइङगम र कोकका बोतल बेचेर पैसा कमाउन थालेका थिए। बच्चाहरुलाई तिनीहरुको आफ्नै व्यवसाय विचारहरु अन्वेषण गर्न प्रोत्साहन दिनुहोस्। यो लेमोनेड स्टल होस् वा अनलाइन स्टोर। यसले बच्चाहरुलाई वित्तीय सिद्धान्तहरु चाँडै बुझ्न मद्दत गर्दछ। आमाबाबुले सानो व्यवसाय सुरु गर्न मद्दत गर्न मार्गदर्शन र बीउ पैसा पनि प्रदान गरेर बच्चाहरुलाई प्रोत्साहन दिन सक्छन्। –एजेन्सी
