काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको ट्यारिफले विश्वव्यापी व्यापार युद्ध निम्त्याएको छ। ट्रम्पले ट्यारिफलाई देशको राजस्व बढाउने उपकरणका रुपमा हेरेको देखिए पनि त्यसको प्रतिकूल प्रभाव पनि परेको छ।
धेरै अर्थशास्त्रीले लामो समयदेखि अमेरिका मन्दीको संघारमा रहेको चेतावनी दिएका छन्। अब मुडिजले कडा चेतावनी जारी गरेको छ। मुडिज एनालिटिक्सले अमेरिकाले मन्दीको सामना गर्नेछ कि गर्दैन भनेर केवल दुई राज्यले मात्र निर्धारण गर्न सक्ने उल्लेख गरेको छ।
नत्र बिग्रिन्छ सन्तुलन
मुडिज एनालिटिक्सका प्रमुख अर्थशास्त्री मार्क जान्डीका अनुसार न्युयोर्क र क्यालिफोर्निया राज्य स्थिर अमेरिकी अर्थतन्त्र र पूर्ण रुपमा विकसित मन्दीबीचको अन्तिम रेखा हुन सक्छन्। यो ध्यान दिन लायक छ कि जान्डी आफैँले महिनौँदेखि चेतावनी दिँदै आएका छन् कि अमेरिका मन्दीको नजिक छ। उनी भन्छन्, ‘यी दुई ठूला सार्वजनिक अर्थतन्त्रहरुको वित्तीय स्वास्थ्यले सन्तुलन बनाउन वा तोड्न सक्छ।’
ट्यारिफको चुनौती झेल्दै दुवै राज्य
आर्थिक अवरोधहरुको सन्दर्भमा मार्क जान्डीले भने, ‘न्युयोर्क र क्यालिफोर्निया दुवै हाल बराबरीको लडाइँको सामना गरिरहेका छन्। उनीहरुले विकासका लागि महत्वपूर्ण अवरोधहरुको सामना गरिरहेका छन्। तर, उनीहरुले केही बलियो टेलवाइन्डहरुको पनि सामना गरिरहेका छन्।
जान्डीको नयाँ विश्लेषण अनुसार दुवै राज्य पानीमा हिँडिरहेका देखिन्छन्। जब कि अन्य राज्यहरु पहिले नै स्थानीय मन्दीमा प्रवेश गरिसकेका छन्।
जान्डीले मुख्य चिन्ताहरुलाई प्रकाश पार्दै भने, ‘दुवै राज्यहरु विश्वव्यापीकरण र स्वतन्त्र व्यापारमा धेरै निर्भर छन्। यद्यपि, उनीहरुले बढ्दो शुल्क र कडा आप्रवासन नीतिहरुका साथै अविश्वसनीयीकरणको फराकिलो प्रवृत्तिसहित संरचनात्मक चुनौतीहरुको सामना गरिरहेका छन्।’
बिजनेस इनसाइडरसँगको एक अन्तर्वार्तामा जान्डीले भने, ‘दुवै राज्य उच्च ट्रम्प ट्यारिफ र अत्याधिक प्रतिबन्धात्मक आप्रवासन नीतिहरुद्वारा उत्पन्न चुनौतीहरुसँग जुधिरहेका छन्। तर, दुवैले एआई लगानी र बढ्दो शेयर बजारमा भएको वृद्धिबाट पनि लाभ उठाइरहेका छन्, जसले उच्च आय भएका घरपरिवारहरुमा उपभोक्ता खर्च बढाइरहेको छ।’
सबैको नजर न्युयोर्क र क्यालिफोर्नियामा
जान्डीका अनुसार क्यालिफोर्नियाको प्राविधिक क्षेत्रमा कर्मचारी कटौतीको जोखिममा छ। यसले रोजगार बजारमा सम्भावित जोखिम खडा गर्दछ। यद्यपि, उनी भन्छन्, ‘स्वास्थ्य सेवा र शिक्षाजस्ता अन्य क्षेत्रले केही हदसम्म यो कमीलाई पूरा गरिरहेका छन्।’
मुडिजका अर्थशास्त्रीहरुले अगस्टमा अमेरिका मन्दीको संघारमा रहेको र सेप्टेम्बरसम्ममा अवस्था बिग्रिएको बताएका थिए। अब सबैको नजर न्यूयोर्क र क्यालिफोर्नियामा छ।
अमेरिकामा महँगी उच्च
केही अमेरिकी आयातको बढ्दो मूल्यका कारण सेप्टेम्बरमा खुद्रा मुद्रास्फीति उच्च रह्यो। अमेरिकी श्रम विभागले जारी गरेको हालैको मुद्रास्फीति तथ्यांकअनुसार उपभोक्ता मूल्यहरु एक वर्ष अघिको तुलनामा सेप्टेम्बरमा ३ प्रतिशतले बढेको छ। जुन अपेक्षाभन्दा कम थियो। तर अघिल्लो अगस्टमा भएको २.९ प्रतिशत वृद्धिभन्दा बढी थियो।
