काठमाडौं । बीमा उद्योगको हरेक चरणमा जोखिम विश्लेषण एक आवश्यक घटक हो। यो बिना उचित अन्डरराइटिङ, प्रिमियम निर्धारण वा प्रभावकारी दाबी समाधान असम्भव छ।
आधुनिक समयमा बीमा क्षेत्र जटिल हुँदै जाँदा र जानकारीको प्रवाह बढ्दै जाँदा जोखिम विश्लेषणको महत्व पनि बढ्दै गएको छ। यसले सम्भावित घाटाहरुको भविष्यवाणी गर्न मात्र मद्दत गर्दैन तर जोखिमहरुलाई सम्बोधन गर्न दीर्घकालीन रणनीतिहरु विकास गर्न पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
जोखिम विश्लेषणमार्फत बीमा कम्पनीहरुले सम्भावित जोखिमहरुको प्रकृति र सीमा निर्धारण गर्न सक्छन्। प्राकृतिक प्रकोप, प्राविधिक परिवर्तन, आर्थिक अस्थिरता, वा अचानक दुर्घटनाजस्ता घटनाहरुको विश्लेषण गरेर कुन परिस्थितिहरुमा वित्तीय घाटा बढी हुने सम्भावना छ भनेर बुझ्न सम्भव छ। यसले अधिक यथार्थपरक र निष्पक्ष प्रिमियमहरु निम्त्याउँछ। जुन ग्राहक र कम्पनी दुवैको लागि लाभदायक छ।
अन्डराइटिङमा उचित रुपमा लागू गर्दा जोखिम विश्लेषणले ग्राहकको वास्तविक जोखिम प्रोफाइल निर्धारण गर्न मद्दत गर्दछ। दाबी व्यवस्थापनमा यसको प्रभावकारिता पनि स्पष्ट छ। सम्भावित जोखिम र डेटा सञ्चालित विश्लेषणले धोखाधडी कम गर्छ। दाबी निपटान प्रक्रियालाई गति दिन्छ, र ग्राहकको विश्वास बढाउँछ। यसले नियामक नियमहरुको पालना गर्न र पर्याप्त पुँजी उपलब्धता सुनिश्चित गर्न पनि मद्दत गर्दछ।
प्राविधिक प्रगतिहरुले जोखिम विश्लेषणका लागि नयाँ क्षीतिजहरु खोलेका छन्। ठूला डेटा विश्लेषण, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) र मेसिन लर्निङले सम्भावित जोखिमहरुको अझ सही भविष्यवाणी गर्न सम्भव बनाएका छन्। फलस्वरूप जलवायु परिवर्तनको प्रभाव, सामाजिक र आर्थिक अनिश्चितता वा बढ्दो साइबर जोखिमजस्ता मुद्दाको सही मूल्यांकन भइरहेको छ। यसले कम्पनीहरुलाई दीर्घकालीन जोखिम व्यवस्थापनमा प्रभावकारी कदम चाल्न अनुमति दिन्छ।
विज्ञहरु विश्वास गर्छन् कि जोखिम विश्लेषणलाई प्रक्रियाका रुपमा मात्र नभई बीमा उद्योगको दिगो विकास र दिगोपनका लागि आधारका रुपमा पनि हेर्नुपर्छ। यसले कम्पनीको वित्तीय सुरक्षामात्र सुनिश्चित गर्दैन तर भविष्यको अनिश्चितताहरुको सामना गर्न सम्पूर्ण क्षेत्रलाई पनि तयार गर्दछ।
त्यसकारण आज बीमा क्षेत्रमा जोखिम विश्लेषण केवल एक अतिरिक्त लाभमात्र होइन। यो प्रत्येक निर्णयको मुटुमा एउटा अभिन्न आवश्यकता पनि बनेको छ।
