काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतमा ५०% कर लगाएका छन्। यसमा रुसबाट तेल खरिद गर्दा २५% जरिवाना पनि समावेश छ।
जेफरिजका प्रसिद्ध अर्थशास्त्री क्रिस वुडका अनुसार ट्रम्पको ट्यारिफले भारतीय अर्थतन्त्रलाई लगभग ५५–६० अर्ब डलरको नोक्सान पुर्याउन सक्छ। वुड जेफरिजका विश्वव्यापी इक्विटी रणनीति प्रमुख हुन्।
वुडले आफ्नो साप्ताहिक प्रतिवेदन ‘ग्रिड एन्ड फियर’मा यो दाबी गरेका हुन्। प्रतिवेदनअनुसार कपडा, जुत्ता, गहना र रत्न तथा गहनाजस्ता क्षेत्र सबैभन्दा बढी प्रभावित हुनेछन्। यी ती क्षेत्र हुन्, जसमा धेरै मानिसले रोजगारी पाएका छन्।
वुडको विश्वास छ कि ट्रम्पले यो कदम चालेका थिए किनभने उनी मे महिनामा भारत र पाकिस्तानबीचको चारदिने सैन्य द्वन्द्व समाधान गर्न भूमिका खेल्न सकेनन्। भारत सधैँ पाकिस्तानसँगको आफ्नो मामिलामा तेस्रो पक्षको हस्तक्षेपको विरुद्धमा रहेको छ। ट्रम्पले नोबेल शान्ति पुरस्कार जित्ने मौका पाएनन्। यद्यपि यसले भारतलाई आर्थिक क्षति पुर्याउँछ। यो भारी ट्यारिफ भारतमा त्यस्तो समयमा लगाइएको हो, जब दुवै देश व्यापार सम्झौतालाई अन्तिम रुप दिने नजिक थिए।
वुडले यो पनि भने कि कुनै पनि भारतीय सरकारले आयातका लागि कृषि खोल्ने छैन। यसका कारण यो हो कि यसले गरिबहरुमा धेरै नराम्रो प्रभाव पार्नेछ। लगभग २५ करोड किसान र तिनीहरुसँग सम्बन्धित मजदुरले कृषिबाट आफ्नो जीविकोपार्जन चलाउँछन्। यस क्षेत्रले भारतको जनसंख्याको लगभग ४०% लाई रोजगारी दिन्छ।
ट्रम्पले अहिलेसम्म भारतको सेवा क्षेत्रमा ध्यान दिएका छैनन्। भारतले यस क्षेत्रबाट वार्षिक १५० अर्ब डलर कमाउँछ। यसमा आईटी सेवाहरुको प्रमुख योगदान छ।
यसबाहेक धेरै अमेरिकी कम्पनीले भारतमा ग्लोबल क्षमता केन्द्र स्थापना गरेका छन्। जसले ६० अर्ब डलर कमाउँछ। वुडले भने, ‘जब ट्रम्पले व्यापारका बारेमा कुरा गर्छन् तब उनी लगभग पूर्ण रुपमा सामानको व्यापारमा ध्यान केन्द्रित गर्छन्। यो ट्यारिफ विवादले भारतलाई चीनको नजिक पनि ल्याउन सक्छ।’
वुडका अनुसार भारतलाई चीनबाट सस्तो सामान चाहिन्छ। उनले भने, ‘यो धेरै अनौठो छ कि अमेरिकाको विदेश नीतिमा कुनै स्पष्टता छैन। यो अमेरिकाको हितमा छैन किनभने यसले भारतलाई चीनको नजिक पुर्याइरहेको छ।’
