काठमाडौं । जर्मनीमा अहिले नयाँ किसिमको सौर्य पर्खालको विकास गरिएको छ। जुन वाल लगाउन प्रयोग गरिने परम्परागत पर्खालभन्दा सस्तो छ। यसले दुवै छेउबाट सूर्यको ऊर्जालाई विद्युतमा बदल्न सक्छ। यो नवीन आविष्कारले घर र खेतका लागि नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतका रुपमा काम गर्दैछ।
लामो समयदेखि बढिरहेको काठ र अन्य परम्परागत निर्माण सामग्रीको मूल्यसँग तुलना गर्दा यी सौर्य पर्खालहरु अहिले किफायती र दिगो विकल्प सावित भएका छन्। यसले उपभोक्तालाई ऊर्जा स्वतन्त्रतातर्फ डोर्याउनुका साथै स्वच्छ ऊर्जाको विस्तारमा नयाँ बजार सिर्जना गरेको छ।
हरेक सौर्य पर्खाल प्यानलहरु दुवै छेउबाट सूर्यको प्रकाश ग्रहण गर्न सक्ने गरी मोड्युलर डिजाइनमा बनाइएका छन्। जसलाई साइटको आवश्यकताअनुसार जोड्न मिल्छ। यसको स्वरुपले कम वा मन्द सूर्यको किरणलगायत धुम्मल मौसममा पनि प्रभावकारी रुपमा ऊर्जा निकाल्न मद्दत गर्छ।
१० मिटर लामो सौर्य पर्खालले एउटा घरको सुरक्षा प्रणाली, बत्तीको व्यवस्था र साना घरायसी उपकरणहरु चलाउन पर्याप्त शक्ति प्रदान गर्न सक्छ।प्राकृतिक रुपमा बगैंचा वा खेतसँग मिलाएर समेट्न सकिने शैलीले गर्दा यो नयाँ ऊर्जा उत्पादन प्रणाली स्थानीय र ग्रामीण क्षेत्रमा निकै लोकप्रिय बनेको छ।
यो प्रविधि द्रुत रुपमा फैलिनुमा यसको किफायती मूल्य र सजिलो स्थापना प्रक्रियाले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। पछिल्ला परीक्षणहरुले देखाएका छन् कि यी सौर्य पर्खालहरु काठजस्तो महँगो निर्माण सामग्रीभन्दा कम लागतमा उपलब्ध हुनुका साथै तिनीहरुको स्थापनाका लागि पनि कम खर्च लाग्छ। यसले गर्दा निजी तथा व्यावसायिक दुवै ग्राहक यस प्रविधिप्रति आकर्षित भएका छन्।
जर्मनीमा विद्यमान परियोजनाहरु र साझेदारीहरुले यो प्रविधि छिटो फैलिने संकेत दिएका छन्। सरकारी तथा निजी लगानीकर्ताले यस क्षेत्रमा ध्यान दिइरहेका छन् र सन् २०३० सम्मको अक्षय ऊर्जा लक्ष्यहरुमा यसले ठूलो योगदान दिने अपेक्षा गरिएको छ।
यो नवीनताको दूरगामी प्रभाव छ। यसले घर र कृषि क्षेत्रमा स्वच्छ ऊर्जाको पहुँच बढाउँछ। जसले गर्दा ऊर्जाको लागत बचत हुन्छ। विद्युत विशेषज्ञहरु भन्छन्, ‘यो प्रविधिले घरायसी र व्यावसायिक दुवै क्षेत्रमा स्वच्छ ऊर्जा उत्पादनलाई नयाँ आयाम दिनेछ।’
भविष्यका कदमहरुमा व्यापक बजार अनुसन्धान, विभिन्न मौसम सर्तहरुमा दक्षता बढाउने प्रयास र ऊर्जा भण्डारण प्रणालीसँग संयोजनको खोजी समावेश छन्। यो प्रविधि नेपालजस्ता परम्परागत ग्रामीण क्षेत्रहरुमा पनि सम्भाव्य विकल्प बन्न सक्छ। जहाँ बार र ऊर्जाको आवश्यकता दुवै छ।
जर्मनीको यो ‘सौर्य पर्खाल’ प्रविधिले दिगो र हरित डिजाइनलाई प्रवर्द्धन गर्दै विश्वव्यापी अक्षय ऊर्जा विस्तार को लागि नयाँ मानक खडा गरेको छ।
