काठमाडौं । अडानी समूहमा एलआईसीको लगानीसम्बन्धी वासिंगटन पोस्टको रिपोर्टले देशमा राजनीतिक विवाद निम्त्याएको छ। विपक्षीहरुले सरकारलाई प्रश्न उठाएका छन् र एलआईसीले अमेरिकी मिडिया रिपोर्टलाई पूर्ण रुपमा अस्वीकार गरेको छ।
वासिंगटन पोस्टको रिपोर्टले एलआईसीमाथि अडानी समूहमा ३.९ अर्ब डलर लगानी गरेको गम्भीर आरोप लगाएको छ। रिपोर्टका अनुसार बीमा कम्पनीले मे २०२५ मा अडानी समूहलाई फाइदा पुर्याउन यो लगानी गरेको थियो।
यद्यपि, एलआईसीले सम्पूर्ण रिपोर्टलाई भ्रामक भनेको छ। बीमा कम्पनीले यो रिपोर्ट एलआईसीको स्वच्छ छवि बिगार्ने र भारतको बलियो वित्तीय क्षेत्रलाई हानि पुर्याउने उद्देश्यले जारी गरिएको दाबी गरेको छ।
अब एलआईसीले अडानी समूहमा कति लगानी गरेको छ र देशका कहाँ र कुन कम्पनीहरुमा एलआईसीको सबैभन्दा बढी लगानी छ भनेर पत्ता लगाऔँ। आज हामी एलआईसीको शीर्ष १० लगानीहरुका बारेमा पनि जान्नेछौँ।
सेप्टेम्बर २०२५ को तथ्यांकअनुसार एलआईसीको यी अडानी समूहका कम्पनीहरुमा हिस्सेदारी
- अडानी पोर्टः ७.७३% (जुन अघि ८.१४% थियो)
- अडानी इन्टरप्राइजेजः ४.१६%
- अडानी ग्रिन इनर्जीः १.३%
- अडानी इनर्जी सोलुसन्सः ३.४२%
- अडानी कुल ग्यासः ६%
- अम्बुजा सिमेन्टः ७.३१%
- एसीसी लिमिटेडः ९.९५%
हालैका रिपोर्टहरुअनुसार एलआईसीको इक्विटी लगानी लगभग भारु १६ लाख करोड छ। जब कि अडानी समूहका कम्पनीहरुमा यसको लगानी लगभग भारु ६० हजार करोड छ। यसको अर्थ एलआईसीको कुल लगानीको लगभग ४% अडानी समूहका कम्पनीहरुमा रहेको छ। एलआईसीले अडानी समूहभन्दा देशका धेरै अन्य कम्पनीको शेयरमा बढी लगानी गरेको छ।
एलआईसीको शीर्ष ५ लगानी
- एलआईसीको रिलायन्स इन्डस्ट्रीजमा सबैभन्दा ठूलो लगानी छ। जसको लगानी लगभग भारु १.३८ लाख करोड छ। जसले आरआईएलमा ६.९४% हिस्सेदारी प्रतिनिधित्व गर्दछ।
- आईटीसी लिमिटेडः यस कम्पनीमा एलआईसीको लगानी लगभग भारु ८२ हजार ३४२ करोड छ। जसको अर्थ एलआईसीको आईटीसीमा १५.८६% हिस्सा छ।
- एचडीएफसी बैंकः यो बैंकमा एलआईसीको लगभग भारु ७२ हजार ५०० करोड लगानी छ। एलआईसीको यस बैंकमा ५.४५% हिस्सा छ।
- एसबीआईः एलआईसीको स्टेट बैंक अफ इन्डियामा ९.५९% हिस्सा छ। जुन लगभग भारु६८ हजार करोड बराबर छ।
- एलआईसीको लारसेन एन्ड टुब्रो लिमिटेडमा लगभग भारु ६६ हजार ५३ करोड लगानी छ। जुन यस कम्पनीको १३% भन्दा बढी हिस्सा हो।
- इन्फोसिस लिमिटेडमा एलआईसीको लगानी लगभग भारु ६३ हजार ४०० करोड छ।
यसको अर्थ अडानी समूह एलआईसीको शीर्ष ५ लगानीमा पर्दैन। अडानी समूह एलआईसीका लागि महत्वपूर्ण भए पनि यसको हिस्सा सीमित छ। एलआईसीको शीर्ष १० लगानीमा अझै पनि बैंकिङ, आईटी र उपभोक्ता क्षेत्रका कम्पनीहरुको प्रभुत्व छ।
प्रतिवेदनअनुसार एलआईसीको इक्विटी पोर्टफोलियोमा ३०० भन्दा बढी कम्पनी समावेश छन्। जसमा यसको कम्तीमा १% हिस्सा छ। जुन सन् २०२५ को त्रैमासिकमा एलआईसीले ८१ कम्पनीहरुमा आफ्नो हिस्सा घटाएर र ४ सार्वजनिक क्षेत्र उपक्रम (पीएसयू) रक्षा स्टकहरु थपेर आफ्नो पोर्टफोलियो पुनर्संरचना गर्यो।
अडानी समूहको लगानीका बारेमा कथन
अडानी समूहमा एलआईसीको लगानी अन्य ठूला समूहहरुको तुलनामा उल्लेखनीय रुपमा सानो छ र यो पोर्टफोलियो विविधीकरणको हिस्सा हो। कुनै सरकारी संलग्नता बिना एलआईसीले आफ्नो लगानी निर्णयहरु बोर्डद्वारा गरिन्छ र नियामक दिशानिर्देशहरु पालना गर्दछ।
अडानी समूहका अध्यक्ष गौतम अडानी एसियाका दोस्रो धनी व्यक्ति हुन्। फोर्ब्सका अनुसार उनको कुल सम्पत्ति भारु ६.२२ लाख करोड अनुमान गरिएको छ। उनी विश्वका धनीव्यक्तिहरुको सूचीमा २७ औँ स्थानमा छन्। अडानी समूहको साम्राज्यले कोइला व्यापार, खानी, रसद, विद्युत उत्पादन, सिमेन्ट उद्योग र वितरणलाई फैलाएको छ।
