काठमाडौं । आज बीमा अब केवल कागजी सम्झौता मात्र रहेन। यसले जीवन सुरक्षा, वित्तीय स्थिरता र मानसिक शान्तिको प्रतीक हो।
अनिश्चितता, प्राकृतिक प्रकोप, दुर्घटना र महँगो चिकित्सा प्रणालीको आधुनिक समयमा बीमा एक मौन सहयोगी हो। जसले संकटको समयमा सहयोगी हात प्रदान गर्दछ। तैपनि, हाम्रो समाजमा बीमा एक उपेक्षित अवधारणा बनेको छ। जुन केवल गम्भीर परिस्थितिहरुमा मात्र मानिन्छ।
वास्तविकता यो हो कि धेरैजसो मानिसले बीमाको वास्तविक उद्देश्य बुझ्दैनन्। उनीहरु सोच्छन् कि यो केवल पैसा बर्बाद गर्ने तरिका हो। तर, बीमाको वास्तविक शक्ति योजनाबद्ध सुरक्षामा निहीत छ। सही नीतिका साथ दुर्घटना वा रोगहरुले परिवारको आर्थिक जग हल्लाउन सक्दैन। यद्यपि, गलत वा अपर्याप्त पोलिसीहरुका कारण धेरै मानिसले खतराको समयमा महसुस गर्छन् कि उनीहरुको सुरक्षा छाता वास्तवमा प्वल परेको थियो।
बीमा खरिद गर्नुअघि आफ्नो आवश्यकता र जोखिमहरुको विश्लेषण गर्नु महत्वपूर्ण छ। सबैले एउटै पोलिसीबाट समान रुपमा लाभ उठाउन सक्दैनन्। स्वास्थ्य बीमा कसैका लागि राम्रो हुन सक्छ। जब कि जीवन बीमा वा सम्पत्ति बीमा अरुका लागि बढी प्रभावकारी हुन सक्छ। समस्या यो हो कि धेरै मानिसले सावधानीपूर्वक विश्लेषण नगरी केवल आफूले चिनेको कसैको सल्लाहमा बीमा खरिद गर्छन्। जसले गर्दा उनीहरुको वास्तविक आवश्यकताहरु पूरा हुँदैनन्।
अर्को प्रमुख समस्या अज्ञानता र अपूर्ण जानकारी हो। धेरै मानिसले सर्त र सीमाहरु नबुझी बीमा सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्छन्। पछि, दाबी दायर गर्दा उनीहरुले पत्ता लगाउँछन् कि बीमा पोलिसीले आवश्यक जोखिम समेट्दैन। यो केवल व्यक्तिको गल्ती होइन, बीमा कम्पनीहरुले पनि महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी साझा गर्छन्। तिनीहरुले प्रत्येक अवस्था र जोखिमलाई सरल भाषामा व्याख्या गर्नुपर्छ ता कि औसत ग्राहकले सूचित निर्णय लिन सकून्।
पारदर्शिता, समयमै दाबी समाधान र सुधारिएको ग्राहक सेवा बीमा क्षेत्रमा विश्वास पुनस्र्थापित गर्न आवश्यक छ। दाबी भुक्तानीहरु प्राप्त हुन प्रायः लामो समय लाग्छ वा अनावश्यक जटिलता समावेश गर्दछ। यसले ग्राहकको दिमागमा बीमाको नकारात्मक धारणा सिर्जना गर्दछ, जसले सम्पूर्ण क्षेत्रलाई असर गर्छ।
यसैगरी व्यक्तिगत वित्तीय योजनाको भागका रुपमा बीमालाई प्राथमिकता दिनु महत्वपूर्ण छ। यो विलासिता नभएर भविष्यका जोखिमहरु व्यवस्थापन गर्ने एउटा महत्वपूर्ण प्रविधि हो। जसरी एक सचेत नागरिकले बचत र लगानीको योजना बनाउँछ, त्यसरी नै बीमा आफ्नो जीवनमा वित्तीय स्थिरता कायम राख्नका लागि अभिन्न अंग हुनुपर्छ।
बीमालाई केवल बाध्यकारी सम्झौताका रुपमा मात्र नहेरेर भविष्यका लागि जिम्मेवार दृष्टिकोणको प्रतिविम्बका रुपमा पनि हेर्नुपर्छ। यो जागरुकता तीनै तहमा गर्नुपर्छः राज्य, संस्था र व्यक्ति। किनकि बीमा केवल क्षतिपूर्तिको वाचामात्र नभएर हाम्रो वित्तीय जीवनका लागि सुरक्षा र स्थिरताको प्रतिज्ञा पनि हो। सही ज्ञान, जिम्मेवारी र दूरदर्शिताका साथ बीमा खरिद गर्नाले भविष्यको अनिश्चिततालाई निश्चित र सुरक्षित भविष्यमा रुपान्तरण गर्न सकिन्छ।
