काठमाडौं । क्रिप्टोकरेन्सी एक्सचेन्ज क्वाइनडीसीएक्समा शनिबार साइबर आक्रमण भएको थियो। यस आक्रमणमा कम्पनीले ४ करोड ४० लाख डलर (लगभग ६ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ) को नोक्सान भएको छ।
क्वाइनडीसीएकका सहसंस्थापक नीरज खण्डेलवाल र सुमित गुप्ताले छुट्टाछुट्टै पोस्टमा यसको पुष्टि गरेका छन्। उनीहरुले ग्राहकको पैसा भने सुरक्षित रहेको दाबी पनि गरेका छन्। कम्पनीले आफ्नो कोषबाट यो नोक्सानको क्षतिपूर्ति दिनेछ।
क्रिप्टोकरेन्सी ह्याकिङको सिकार भएको यो पहिलोपटक होइन। यो पछिल्लो एक वर्षमा क्रिप्टोमा आक्रमणको सूचीमा थपिएको अर्को नाम हो।
ब्लकचेन एनालिटिक्स फर्म चेनालिसिसका अनुसार सन् २०२४ मा नै क्रिप्टो प्लेटफर्महरुमा साइबर आक्रमणले २ अर्ब २० करोड डलर (लगभग ३ खर्ब २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ) को नोक्सान भएको थियो। यो लगातार चौथो वर्ष हो, जब यो रकम १ अर्ब डलर नाघेको छ।
फेब्रुअरीमा बायबिटले लगभग १.५ अर्ब डलरको नोक्सान व्यहोरेको थियो। एक ह्याकरले उनीहरुको अफलाइन इथरियम वालेटमा पहुँच गरेको थियो। इथरियम बिटक्वाइनपछि संसारको दोस्रो सबैभन्दा महँगो क्रिप्टोकरेन्सी हो। विज्ञहरु विश्वास छ कि उत्तर कोरियाको लाजरस समूह यस आक्रमणको पछाडि थियो।
गत मे महिनामा क्वाइनबेसले रिपोर्ट गर्यो कि आन्तरिक डेटा चुहावट र कर्मचारीको मिलोमतोले उनीहरुलाई ४० करोड डलरसम्मको घाटा हुन सक्छ। कम्पनीले ह्याकरहरुलाई २ करोड डलर फिरौती तिर्न अस्वीकार गर्यो।
गत वर्ष भारतीय क्रिप्टो एक्सचेन्ज वजिरएक्सले २३ करोड डलर चोरीको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो। चोरी तेस्रो–पक्ष लेनदेन इन्टरफेसमा त्रुटिका कारणले भएको पत्ता लाग्यो। यो भारतीय कम्पनीका लागि सबैभन्दा ठूलो क्रिप्टो आक्रमण थियो। चोरी गरिएको पैसा टोर्नाडोक्यास नामक क्रिप्टो मिक्सर प्रयोग गरेर लुकाइएको थियो। क्रिप्टो मिक्सर एउटा उपकरण हो, जसले क्रिप्टो लेनदेनहरु ट्रयाक गर्न गाह्रो बनाउँछ।
गत वर्ष डिसेम्बरमा इकोनोमिक टाइम्सले लगभग एक दर्जन मानिससँग कुरा गरेको थियो। तिनीहरुले क्रिप्टोमा भारु ३० हजारदेखि भारु १ करोड ५० लाखसम्म लगानी गरेका थिए। धेरै मानिसहरुले आफ्नो आर्थिक समस्याका बारेमा कुरा गरे। कोही मानिसहरु ऋणमा डुबे, कोहीले आफ्नो गाउँ छोड्नुपर्यो र कोहीले आत्महत्या गर्ने सोच पनि बनाए। यसले क्रिप्टोमा लगानी गर्नु कति जोखिमपूर्ण हुन सक्छ भनेर देखाउँछ।
