काठमाडौं । मोटर बीमा भनेको एक प्रकारको सवारी साधन बीमालेख हो, जसले तपाई र तपाईको चारपाङ्ग्रे सवारी साधनको लागि आवश्यक बीमा सुरक्षा प्रदान गर्दछ। यो तपाई र बीमा कम्पनी बीचको एक करार हो। जहाँ बीमकले वार्षिक बीमाशुल्कको बदलामा तपाईको चारपाङ्ग्रे सवारी साधनको सुरक्षाको प्रत्याभूति दिलाउँछ। नेपालमा सवारी तथा यातायात व्यवस्था ऐनले सवारी साधनको प्रयोगका लागि तेश्रो पक्ष दायीत्व बीमा अनिवार्य गरेको छ।
विद्युतीय सवारी(ईभी)हरूको लागि बीमाः
नेपालमा पछिल्लो तीन वर्षयता ईभी कारहरूको द्रुत वृद्धिसँगै, विद्युतीय सवारी साधन (ईभीहरू) को लागि सवारी बीमा पनि लोकप्रिय हुँदै गइरहेको छ। । ईभी कार बीमा नीति विशेष गरी चार्जिङ उपकरण, ब्याट्री, विद्युतीय मोटरहरू, आदिको लागि अतिरिक्त जोखिम बहन गरेर विद्युतीय चार पाङ्ग्रे सवारी साधनहरूलाई वित्तीय सुरक्षा प्रदान गर्न डिजाइन गरिएको हो । नेपाली बजारमा मोटर बीमालेखमा ईभीमा प्रयोग हुने ब्याट्रीको ह्रासकट्टी र क्षतिपूर्ती सम्बन्धी प्रावधान समेटिए पनि ईभीकै लागि विशेष बीमालेख प्रचलनमा छैन।
सामान्यतया, ईभीको लागि मोटर बीमाले १०० प्रतिशत ब्याट्री कभरेज प्रदान गर्दछ, सामान्य अटो बीमा योजनाहरूको विपरीत जहाँ ब्याट्रीको क्षतिपूर्तीका लागि ५० प्रतिशतसम्म मात्र जोखिम बहन हुन्छ।
मोटर बीमालेखका प्रकारहरूः
मुख्य तीन प्रकारका कार बीमा तेस्रो-पक्ष, स्ट्यान्डअलोन आफ्नै क्षति, र व्यापक मोटर बीमा प्रचलनमा रहेको छ। तपाईको जोखिम बहनको आवश्यकताहरू र बजेटमा उपयुक्त हुन्छ, यी मध्ये कुनै पनि बीमा योजनाहरू छनौट गर्न सक्नुहुन्छ।
- तेस्रो-पक्षको क्षति वा क्षतिहरूको जोखिम बहन
- तपाईको आफ्नै सवारी साधनमा भएको क्षतिको क्षतिपूर्ति
- कानूनी र वित्तीय खर्चहरू बहन
- ब्याट्रीले चल्ने इलेक्ट्रिक सवारी साधनहरू
- हाइब्रिड इलेक्ट्रिक सवारी साधनहरू
- प्लग-इन हाइब्रिड इलेक्ट्रिक सवारी साधनहरू
- इन्धन सेल इलेक्ट्रिक सवारी साधनहरू
तेस्रो-पक्ष मोटर बीमाः
तेस्रो-पक्ष मोटर बीमा वा दायीत्व-मात्र बीमा सबै कार मालिकहरूको लागि अनिवार्य बीमा हो। तेस्रो-पक्ष बीमाले तपाईलाई आर्थिक नोक्सान र कानूनी दायित्वहरूबाट जोगाउँछ।
तेस्रो-पक्ष बीमा वा सघन व्यापक मोटर बीमाः
तेस्रो-पक्ष मोटर बीमाः यो बीमाले तपाईलाई तेस्रो-पक्ष प्रतिको दायित्वहरूबाट मात्र जोगाउँछ । व्यापक बीमाले तपाईको कारको लागि सम्पूर्ण सुरक्षा प्रदान गर्नेछ। जोखिम बहन प्रस्ताव गरिएको तेस्रो-पक्ष मोटरकार बीमा व्यापक मोटकार बीमा बहनले तेस्रो-पक्ष व्यक्तिहरू वा तिनीहरूको सम्पत्तिलाई हुने क्षतिलाई समेट्छ। तेश्रो पक्ष दायीत्वहरू साथै चारपाङ्ग्रे सवारी साधनको स्वामित्वमा भएको क्षतिलाई पनि समेट्छ। तेस्रो-पक्षको सम्पत्ति क्षति र शारीरिक चोट/मृत्यु जोखिम बहन गरिएपनि सवारीधनीको आफ्नै क्षतिको जोखिम बहन गरिएको हुँदैन। तेश्रो पक्षप्रतिको दायीत्वहरू मात्र समेट्छ। दुर्घटना, चोरी, आगलागी, विपत्तिहरू, आदिबाट उत्पन्न हुने आफ्नै क्षतिहरू बहन हुँदैन।
व्यापक मोटर बीमाः बीमा व्यापक बीमाको एक प्रकारको मोटर बीमा हो जसले तेस्रो-पक्ष दायित्व र बीमा गरिएको सवारी साधनको आफ्नै क्षति दुबैलाई समेट्छ। व्यापक बीमा रोजेर, तपाई… स्वतन्त्र र ढुक्क हुनसक्नुहुन्छ।
आफ्नै क्षति बीमाः
एक स्व-क्षति नीतिले तपाईको चार पाङ्ग्रे सवारी साधनमा भएको क्षतिको क्षतिपूर्ति दिन्छ । चोरी र आगलागी सहित दुर्घटना र अन्य क्षतिहरूको कारणले। .
शून्य ह्रासकट्टी मोटर बीमालेखः
धेरैजसो बीमकले व्यापक मोटर बीमलेखका दुई प्रकारहरू प्रदान गर्छन्। एउटा साधारण र अर्को शून्य ह्रासकट्टी र अतिरिक्त सुविधाको साथ, जसलाई प्रायः शून्य ह्रासकट्टी बीमालेख भनिन्छ।
मोटर बीमाका सुविधाहरूः
तेस्रो-पक्ष दायित्वहरू – तेस्रो-पक्ष मृत्यु, अशक्तता र सम्पत्ति क्षति सहित तेस्रो-पक्ष दायित्वहरू कभर गर्दछ। दुर्घटनाहरूले सडक दुर्घटना, टक्कर वा कुनै बाह्य माध्यमबाट हुने क्षतिलाई समेट्छ।
चोरी – चोरी वा चोरीबाट बीमा गरिएको चार पाङ्ग्रे सवारी साधनको कुनै पनि आंशिक वा पूर्ण क्षति यसको स्वयम घोषित मूल्य (बीमा गरिएको घोषित मूल्य) सम्म कभर गरिन्छ।
मानवीय कार्यहरू – दंगा, हड्ताल, आतंकवादी गतिविधिहरू, आदिबाट हुने क्षति।
प्राकृतिक प्रकोपहरू – भूकम्प, चक्रवात, आँधीबेहरी, आँधीबेहरी र अन्य प्राकृतिक प्रकोपहरूबाट हुने क्षतिलाई समेट्छ।
आगो – व्यापक बीमा योजनाले आगो, आत्म-प्रज्वलन, वा विस्फोटबाट हुने क्षति वा नोक्सानीलाई समेट्छ।
जनावरको आक्रमण – चार-पाङ्ग्रे सवारी साधनको बीमाले जनावरको आक्रमणबाट हुने दुर्घटनाजन्य क्षतिलाई पनि समेट्छ।
पारवहनका क्रममा क्षति – सडक, पानी, रेल वा हावा हुँदै बीमा गरिएको सवारी साधनले पारगमनमा रहेको कुनै पनि क्षति।
मोटर बीमामा अतिरिक्त सुविधाहरूः
मोटर बीमामा अतिरिक्त जोखिम बहनहरू हुन् जुन तपाईले आफ्नो व्यापक वा एकल बीमामा समावेश गर्न सक्नुहुन्छ। आफ्नो क्षति बीमासँग यसको जोखिम बहन बढाउन थप्न सक्नुहुन्छ। तपाई यी अतिरिक्त सुविधाहरू अतिरिक्त बीमाशुल्क तिरेर थप्न सक्नुहुन्छ।
शून्य ह्रासकट्टीः
यो सुविधाले साधनको मूल्यमा ह्रास कट्टी भएपनि बीमा जोखिम बहनले पुरै पैसा भुक्तानी गर्ने प्रत्याभूति प्रदान गर्दछ। यसले तपाईको बीमा गरिएको सवारी साधनको लागि पूर्ण नयाँ खरिदको सुरक्षा प्रदान गरेर र ह्रासकट्टीवापतको लागतहरू हटाएर पूर्ण सुरक्षा प्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ। यो ध्यान दिनुपर्छ कि टायर, ट्युब र ब्याट्रीहरू यो बीमालेख अन्तर्गत पनि ५० प्रतिशत मात्र बहन गरिएका छन्।
जान्नुपर्ने अर्को महत्त्वपूर्ण कुरा के हो भने शून्य ह्रासकट्टी जोखिम बहन १० वर्षभन्दा कम पुरानो सवारीसाधनहरूको लागि निश्चित दाबीहरूमा मात्र लागू हुन्छ। अनिवार्य र स्वैच्छिक कटौतीयोग्य (यदि रोजिएको छ भने) पनि शून्य ह्रास कट्टी लागू हुन्छ।
दाबी नगरेवापतको छुट (नो क्लेम डिस्काउण्ट)ः
नो क्लेम डिस्काउण्टले अघिल्लो बीमा अवधिमा कुनै पनि दाबी नगरेकोमा छुट प्रदान गर्दछ। यसले तपाईलाई मोटर बीमा नवीकरणमा २० प्रतिशतसम्म बचत गर्न मद्दत गर्दछ ।
इन्जिन सुरक्षा जोखिम बहनः
एक व्यापक मोटर बीमालेखले व्यापक जोखिम बहन प्रदान गर्दछ, तर इन्जिनलाई नै क्षति पुगेको अवस्थाका लागि अतिरिक्त सुविधा रोज्नु उपयुक्त हुन्छ। इन्जिन सुरक्षा बहनले तेल चुहावट वा पानीको कारणले हुने क्षतिको लागि क्षतिपूर्ती प्रदान गर्दछ, जसले गियरबक्स, इन्जिन पार्ट्स, र डिफरेंशियल जस्ता प्रमुख कम्पोनेन्टहरूको खर्च व्यहोर्छ।
चाबी सुरक्षा जोखिम बहनः
कारको चाबी हराउनु एक पीडादायी अनुभव हुन सक्छ। जुन तपाई चाबी र लक प्रोटेक्ट जोखिम बहनको मद्दतले जोगिन सक्नुहुन्छ। यो अतिरिक्त सुविधाको साथ, बीमकले चाबी सुरक्षा कभर अन्तर्गत चाबीहरू प्रतिस्थापन र मर्मत गर्ने लागतहरू कभर गर्दछ।
दैनिक भत्ता लाभः
दुर्घटना पछि ग्यारेजमा तपाईको कार मर्मत गरिँदै गर्दा दैनिक भत्ता सुविधाले तपाईको यातायात खर्च कभर गर्दछ। यस सुविधा अन्तर्गत, यदि क्षतिग्रस्त चार पाङ्ग्रे सवारी साधन ३ दिन भन्दा बढी समयसम्म ग्यारेजमा छ भने बीमकले दैनिक यात्रा भत्ता प्रदान गर्दछ।
व्यक्तिगत दुर्घटना जोखिमः
दुर्घटनामा मालिक-चालकलाई चोटपटक, स्थायी/आंशिक अपाङ्गता वा मृत्यु भएमा व्यक्तिगत दुर्घटना कभरले क्षतिपूर्ति दिन्छ। यसको अतिरिक्त, पूर्व-निर्धारित सीमाहरूको अधीनमा सह-यात्रुहरूको लागि विस्तारित व्यक्तिगत दुर्घटना कभर पनि उपलब्ध छ।
सडक किनारमा सहायता कभर
खरिद मूल्य फिर्ताः
इनभ्वाइस एड-अन कभरले तपाईलाई चोरी वा पूर्ण क्षतिको घटनामा तपाईको ४-पाङ्ग्रे सवारी साधनको मूल बीजक रकम प्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ। यसमा एक्स-शोरूम मूल्य, सडक कर, र पहिलो पटक दर्ता शुल्कहरू समावेश छन्।
व्यक्तिगत सामानको खर्च व्यहोर्नेः
व्यक्तिगत सामान सुविधाको साथ, यदि तपाईको व्यक्तिगत सामानहरू क्षतिग्रस्त भएमा दुर्भाग्यपूर्ण घटनामा वा तपाईको चार-पाङ्ग्रे सवारी साधन अधिकृत पार्किङमा पार्क गरिएको बेला चोरी भयो भने तपाईले क्षतिपूर्ती पाउनुहुन्छ।
