काठमाडौं । बीमा समिति फ्युचर बोनसको प्रोभिजनिङमा लचिलो भएको छ । गत वर्ष समितिले जारी गरेको बीमाङ्कीय मूल्याङ्कन सम्बन्धी निर्देशिका २०७७ मा बीमा कम्पनीहरुले आगामी आर्थिक वर्षको बोनसदरका लागि अहिले नै प्रोभिजनिङ गर्नु पर्ने व्यवस्था गरेको थियो ।
यस्तो व्यवस्थाले अधिकाम्स बीमा कम्पनीहरुको बोनसदर तत्काल घट्ने भन्दै कम्पनीहरुले बीमा समितिले लचिलो हुने नीति लिन अनुरोध गर्दै आएका थिए । बीमा कम्पनीहरुको अनुरोध सँगै समितिले अवको ५ वर्ष भित्रमा सत प्रतिशत प्रोभिजनिङ गर्नु पर्ने व्यवस्था गरेको छ ।
सम्पुर्ण जीवन बीमा कम्पनीहरुले हरेक वर्ष २० प्रतिशतका दरले प्रोभिजनिङ गर्नु पर्ने व्यवस्था गरिएको बीमा समितिका कार्यकारी निर्देशक राजुरमण पौडेलले जानकारी दिए । उनले भने ‘बीमा कम्पनीहरुले हरेक वर्ष २० प्रतिशतका दरले प्रोजिनिङ गर्दै पाँचौ वर्षमा सत प्रतिशत प्रोभिजनिङ गर्न सकिने व्यवस्था गर्न लागेका छौ ।’
यो निर्देशिका आउनु भन्दा अगाडि कुनै पनि बीमा कम्पनीहरुले फ्युचर बोनसका लागि प्रोभिजनिङ गर्ने गरेका थिएनन् । एकै पटक अर्को वर्षको लागि सत प्रतिशत प्रोभिजनिङ गर्नु पर्दा अहिले कम्पनीले घोषणा गरेको बोनसदर भन्दा धेरै नै घट्न सक्ने अवस्था रहन्छ ।
एकै पटक प्रोभिजनिङ गर्दा बीमितले बीमा पोलिसी परिपक्व भएपछि पाउने बोनस रकम घट्छ। साथ साथै एकै पटक ठुलो परिणाममा बोनसदर घट्दा बजारमा नकारात्मक सन्देश प्रवाह हुने कम्पनीकोको राय रहदै आएको छ ।
समितिको यस्तो निर्देशन सँगै बीमा कम्पनीको बोनसदर ह्वात्तै घट्न सक्ने अवस्था रहदैन । यदि कम्पनीहरुले आफ्नो नियमित बोनसदर टिकाउन चाहे भने केहि हदसम्म सम्भव पनि रहन्छ । यदि बीमा कम्पनीले अहिलेको बोनसदरलाई टिकाइराख्न चाहने हो भने आफ्नो लगानीलाई उच्चतम प्रतिफल प्राप्त हुने क्षेत्रमा प्रयोग गर्न सक्नु पर्छ ।
नेपालमा किन ल्याइयो यस्तो प्रावधान
बीमा कम्पनीहरुले बीमितलाई सबैभन्दा धेरै बोनसदर देखाएर भ्रम फैलाएको भन्दै बीमा समितिले यस्तो प्रावधान ल्याएको हो । कुनै वर्ष प्रति हजार ८० रुपैयाँ र कुनै वर्ष प्रति हजार ४० रुपैयाँ पनि नहुने अवस्थामा बीमित भ्रममा पर्ने गरेका छन् ।
अभिकर्ताले सबैभन्दा ठुलो बोनसदरलाई प्रचार गरेर बीमा गर्दा निश्चित समय पछि बीमितले पाउने रकम सोचे भन्दा धेरै कम हुन्छ । बजारमा बीमा गरेपछि डबल तेब्बर हुन्छ भन्दै पोलिसी बिक्री गरिन्छ । तर बीमितले पाउने रकम बोनसदरका आधारमा तय हुन्छ ।
त्यसैले गर्दा बीमा समितिले बोनसदरमा हुने तिव्र उतारचढावलाई व्यवस्थित गर्न फ्युचर बोनसको व्यवस्था गरेको हो । यस्तो व्यवस्थाले सुरुका केहि वर्षमा बोनसदर घटेको देखिए पनि औषतमा बीमितले पाउने बोनसमा भने स्थायित्व कायम हुने समितिको विश्लेषण छ ।
नयाँ आएका जीवन बीमा कम्पनीहरुको सुरुको वर्षको बोनसदर धेरै राम्रो देखियो तर अर्को वर्षको बोनसदर हेर्यो भने धेरै कम छ । यदि कम्पनीले पहिलो वर्ष फ्युचर बोनसका लागि प्रोभिजनिङ गरेर ६० रुपैयाँको सट्टा ५० रुपैयाँ कायम गरेको भए अर्को वर्ष ५० रुपैयाँमै टिकाउन खासै समस्या हुँदैन थियो । तर कम्पनीले पहिलो वर्ष ६० रुपैयाँ घोषणा गर्दा अर्को वर्ष ३० रुपैयाँमा झार्नु पर्यो । यहि अस्थिरतालाई नियन्त्रण गर्नका लागि पनि फ्युचर बोनसदरको व्यवस्था गरिएको हो ।
यस्तो प्रावधान पछि बीमित तथा अभिकर्ताले जुन किसिमको अपेक्षा गरिरहेका हुन्छन् यो पुरा हुने सम्भावना रहन्छ । नेपालले गत वर्ष कार्यान्वयनमा ल्याएको यस्तो व्यवस्था विश्वका धेरै वटा देशले अभ्यास गरिरहेका छन् । बेलायत, भारत, श्रीलङ्का लगायतले यस्तो नियम कार्यान्वयनमा ल्याएका छन् ।
यो पनि पढ्नुहोस्
फ्युचर बोनसको व्यवस्थाले बीमा कम्पनीहरुको बोनसदर घट्दै, प्रोभिजनिङमा केहि लचिलो हुन समितिसँग आग्रह