नेपालको बीमा क्षेत्रमा नयाँ बीमा कम्पनीहरु थपिए पछि बीमाको पहुँच बढेसँगै विकृति पनि बढ्दै गएको छ । अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धाको कारण बीमा कम्पनीहरुले जथाभावी रुपमा व्यवसाय सञ्चालन गरिरहेका छन् ।
बीमा समितिको पछिल्लो तथ्यांक अनुसार बीमाको पहुँच १७ प्रतिशतले बढेको छ । नयाँ कम्पनीहरुको प्रवेशसँगै बीमाको पहुँच पनि बढेको बीमा समितिका अध्यक्ष चिरञ्जीवी चापागाईको दाबी छ । तर, बजारमा विकृति पनि उत्तिकै बढेको जानकारहरु बताउँछन् ।
बैंकास्योरेन्सको गलत अभ्यास
नेपालमा नयाँ कम्पनी भित्रिएसँगै बैंकास्योरेन्सको गलत अभ्यास हुन थालेको छ । अहिले प्रत्येक दिन बैंकास्योरेन्सका समाचार पढ्न पाईन्छ । तर, कानुनी रुपमा नै नभएको बैंकास्योरेन्सको कम्पनीहरुले गलत प्रचार गरिरहेका छन् । प्रतिस्पर्धा कै कारण कम्पनीहरुले प्रत्येक दिन कुनै न कुनै बंैकसँग सम्झौता गरेको बीमा कम्पनीका एक कर्मचारी बताउँछन् । बैंकास्योरेन्स सम्झौता भनेर प्रचार गर्दा व्यवसाय बढ्ने भएकाले यस्तो गलत प्रचार गरिएको उनले बताए । बैंकास्योरेन्सको व्यवस्था नै छैन । त्यसैले कम्पनीहरुले बैंकास्योरेन्स सम्झौता भन्न नपाउँने बीमा विज्ञ भोजराज शर्मा बताउँछन् । तर, यस बिषयमा न त बीमा समितिले कडाईका साथ नियमन गरेको छ न त कम्पनीहरुले गलत प्रचार गर्न छाडेका छन् ।
बैंकका कर्मचारीलाई बीमाको टार्गेट
संस्थागत अभिकर्ताको सम्झौता गरिएको बैकहरुले अहिले धमाधम बीमा पोलिसी विक्री गर्न थालको छन् । बंैकहरुले आफना कर्मचारीलाई जबरजस्ती बीमा पोलिसी विक्री गर्न बाध्य पारेका छन् । जसका कारण एकातिर कर्मचारी निरुत्साही छन् भने अर्कोतिर बीमाको बारेमा जानकारी नभएका बंैक कर्मचारीले गलत तरिकाले बीमा पोलिसी विक्री गर्न थालेका छन् ।
निशुल्क बीमाको खेती
बीमा कम्पनीहरु प्रतिस्पर्धामा आएपछि बजारमा निशुल्क बीमा गरिने भ्रम फैलाईएको छ । कतिपय बैंकहरुले बचत खाता खोले बापत विभिन्न किसिमका बीमा गरिदिने भन्ने भ्रामक समाचार फैलाउँन थालेका छन् ।
ऋणी र निक्षेपकर्तालाई जबरजस्ती बीमा
बैंकहरुले अहिले ऋणी र निक्षेपकर्तालाई जबरजस्ती बीमा गराउँन थालेका छन् । बैंकास्योरेन्स सम्झौता भन्दै सेवाग्रहीलाई अनिवार्य रुपमा बीमा गराउँन थालिएको छ । बंैकको यस्तो प्रावधानका कारण सेवाग्राहीहरु आजित भएका छन् । कतिपय बैंकले बीमा नगरिकन कर्जा नै नदिने भए पछि सेवाग्राही मर्कामा परेका छन् ।
कर्मचारी र अभिकर्ता तानातान
नेपालमा बीमाको पहुँच थोरै भएको भन्दै बीमा समितिले नयाँ कम्पनीलाई सञ्चालनको अनुमती दिएको हो । तर, नयाँ कम्पनी आएपछि बजारमा कर्मचारी खोसाखोस हुन थालेको छ । नयाँ कम्पनीहरुले बढी सेवा सुविधा दिएर पुराना कम्पनीका कर्मचारी खोस्न थालेका छन् । यसरी थप सुविधा दिदाँ एकातिर कम्पनीको सञ्चालन खर्च बढेको छ भने अर्कोतिर कर्मचारीले कम्पनीको अपेक्षा अनुसार काम गर्न सकेका छैनन् । यसैगरी अभिकर्ताको पनि यस्तै हालत छ । अभिकर्ताहरु जुन कम्पनीले सुविधा धेरै दिन्छ उत्तै जान थालेका छन् ।
नयाँ कम्पनी थपिएसँगै बीमाको पहुँच बढेपनि नियमनकारी निकायले व्यवस्थापन गर्न नसक्दा विकृति पनि बढ्दै गएको छ । यसलाई समयमा नै नियन्त्रण नगर्ने हो भने नेपालको बीमा बजार जोखिममा पर्ने विज्ञहरु बताउँछन् ।
