काठमाडौं । भारतीय बीमा नियामक आइआरडिएआईले बीमा जारी भएको प्रारम्भिक वर्षहरुमा पाइने उच्च कमिशनको लागि जबरजस्ती बीमालेख बिक्री गर्ने प्रवृत्तिमा रोक लगाउनको लागी नीतिगत बन्देजहरु लगाउने तयारी गरेको छ । बीमालेख जारी गर्दा प्रथम बीमाशुल्क वापत २५ देखि ३५ प्रतिशतसम्म कमिशन प्राप्त गर्दै आएका अभिकर्ताहरुले अब कमिशनवापतको रकम प्राप्त गर्न बीमालेख लामो समयसम्म चालू अवस्थामा रहनुपर्ने भएको छ । मस्यौदा अनुसार प्रथम बीमा शुल्कको कमिशन बाहेक नविकरण बीमाशुल्कको कमिशन अब ५–५ वर्षको अन्तरालमा मात्र वितरण गरिनेछ ।
उदाहरणको लागी कुनै अभिकर्ताले १५ वर्षको सावधिक बीमा बिक्री गरेकोे छ भने पहिलो वर्ष प्रथम बीमाशुल्क वापतको कमिशन प्राप्त गर्छ । दोश्रो कमिशन प्राप्त गर्नको लागी पाँच वर्ष कुर्नुपर्नेछ । बीमितले लगातार ७ वर्षसम्म मात्र नविकरण बीमाशुल्क भुक्तानी गरेको छ भने अभिकर्ताले पहिलो पाँच वर्षको कमिशन वापतको रकम पाँचौं वर्षको अन्त्यमा प्राप्त गर्नेछ । तर बीमितले १० औं किस्ता भुक्तानी नगर्दासम्म
छैंठौं र सातौं नविकरण बीमा शुल्क वापतको कमिशन अभिकर्ताले पाउनेछैन । आइआरडिएआईले अभिकर्ता र बीमा मध्यस्थतकर्ताको कमिशन र प्रोत्साहनमा सीमा तोक्नको लागी मस्यौदा प्रस्ताव गरेको छ । प्रस्तावित मस्यौदामाजीवन बीमा कम्पनीहरुतर्फ एकल बीमाशुल्कमा बढीमा २ प्रतिशत कमिशन तथा प्रोत्साहन, सामूहिक कोषमा ०.५ प्रतिशत कमिशन दर कायम गरिएको छ । साथै सावधिक जीवन बीमालेखमा एकल बीमाशुल्कमा २० प्रतिशत र नविकरण बीमाशुल्कमा १० प्रतिशत कमिशन तोकिएको छ ।
त्यसैगरी बीमालेख सक्रिय रहेको अवधिको आधारमा समेत कमिशन तय गरिएको छ । ५ वर्षसम्म सकृय रहेमा पाँचौं वर्षमा कूल बीमाशुल्क आम्दानीको २ प्रतिशत मात्र कमिशन दिन पाइने व्यवस्था प्रस्ताव गरिएको छ । त्यसैगरी १० वर्ष बीमालेख जारी रहेकोमा ५ औं देखि १० औं वर्षसम्म भुक्तानी गरिएको बीमाशुल्कको २ प्रतिशत कमिशन १० औं वर्ष पुरा भएपछि दिनुपर्ने प्रावधान लागू गरिंदैछ । १५ वर्षसम्म सकृय रहेको बीमालेखमा ११ औं देखि १५ औं वर्षसम्मकमो कूल बीमाशुल्कको २ प्रतिशत रकम कमिशन तोकिएको छ । यो रकम १५ औं वर्षको अन्त्यमा मात्र अभिकर्ताले पाउनेछन् ।
निर्जीवन बीमातर्फ स्वास्थ्य बीमा सहित बीमाशुल्कको अधिकत्तम २० प्रतिशतसम्म कमिशन वा पारिश्रमिकको प्रावधान राखिएको छ । त्यस्तै स्वास्थ्य बीमा सेवा प्रदायक कम्पनीले स्वास्थ्य बीमालेखमा बीमाशुल्कको अधिकत्तम २० प्रतिशत मात्र कमिशन दिन पाउने सीमा तोकिएको छ ।
प्रस्तावित मस्यौदा अनुसार प्रत्यक्षरुपमा बीमित आफैंले बीमालेख खरिद गरेको अवस्थामा कुनै पनि कमिशन पाउने छैनन् । साथै यस्तो बीमालेख जारी गर्दा बीमा कम्पनीले कमिशनवापतको रकम बीमितलाई बीमाशुल्कमा छुट दिनुपर्नेछ ।
