काठमाडौंः स्वास्थ्य बीमा बोर्डले पछिल्लो साढे आठ महिनाको अवधिमा २ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँ बीमाशुल्क संकलन गरेको छ । बोर्डले जनवरीदेखि मध्य सेप्टेम्बरमा बीमाशुल्कवापत २ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँ संकलन गरेको हो ।
यसको वेबसाइट मा प्रकाशित आंकडा अनुसार जून महिना २०२१ को लागी आज सम्मको सर्वाधिक बीमाशुल्क आम्दानी गर्ने महिना बनेको छ । जुलाईमा मात्र, यसले १ अर्ब २० करोड रुपैयाँ बीमाशुल्क संकलन गरेको थियो । यो कुल बीमाशुल्क आम्दानीको ५६ प्रतिशत हो ।
कूल जनसंख्याको करिब १५ प्रतिशत स्वास्थ्य बीमा योजनाबाट लाभान्वित भएको बोर्डले जानकारी दिएको छ । अर्थात् ४५ लाख भन्दा बढी सर्वसाधारणहरु स्वास्थ्य बीमा योजना अन्तर्गत समेटिएका छन् ।
सातवटा प्रदेशहरुमध्ये प्रदेश नम्बर १ सबैभन्दा बढी स्वास्थ्य बिमा भएको प्रदेश हो । यहाँको ४ लाख ५९ हजार जनाले स्वास्थ्य बीमा गराएका छन् । त्यसैगरी कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा कम संख्यामा स्वास्थ्य बीमा भएको छ । कणर्ालीबाट जम्मा ७५ हजार सर्वसाधारण बीमामा समेटिएका छन् ।
यस बाहेक, सडक, शिक्षा र स्वास्थ्य पूर्वाधारको हिसाबले धेरै सुलभ र विकसित प्रान्त भए पनि प्रदेश नम्बर २ मा स्वास्थ्य बीमाको दृष्टिकोणले कर्णाली भन्दा अगाडी रहेको छ । प्रदेश नम्बर २ मा ८४ हजार ६ सय ६४ जनाले स्वास्थ्य बीमा गरेका छन् । व्यक्तिगत स्वास्थ्य बिमा अन्तर्गत प्रति व्यक्ति १ लाख रुपैयाँसम्म स्वास्थ्य उपचार खर्चवापत दाबी भुक्तानी प्राप्त गर्छन् । कूल पाँच सदस्यहरुको परिवारको लागी वार्षिक ३ हजार पाँच सय वार्षिक शुल्क तय गरिएको छ । बीमितको संख्या थप भएमा थप बीमाशुल्क भुक्तानी गर्नुपर्छ । बोर्डले देशभरमा यसको सदस्य स्वास्थ्य संस्थाहरुको माध्यमबाट सर्वसाधारणलाई स्वास्थ्य बीमा सेवा प्रदान गरिरहेको छ ।
स्वास्थ्य बीमा योजनाको प्रभावहीनताः
सरकारले स्वास्थ्य बीमा योजनालाई सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रमको रूपमा लागू गरेको छ । बीमितले उपचार सेवा लिनुपर्दा, औषधी खरिद गर्नुपर्दा वा अस्प्तालमा उपचारको लागी रसिद काट्नुपर्दा ज्यादै कठिनाईको सामना गर्नु परिरहेको छ । निःशुल्क उपचार सेवाको कारण नाम चलेका अस्पतालहरुमा भिडभाड हुँदा बीमितले उपचारको लागी रसिद काट्न समेत सहजरुपमा पाएका छैनन् । ठूला अस्पतालहरुले बहिरंग उपचार सेवामा सीमित संख्यामा मात्र बिरामीको जाँच गरिरहेका छन् । बिरामीको चाप बढेपनि अस्पतालहरुमा पर्याप्त जनशक्ति र भौतिक पूर्वाधारको अभाव छ ।साथै स्वास्थ्यकर्मीले सिफारिस गरेको औषधि अस्पतालहरु नजिकको औषधी पसलमा उपलब्ध नहुने समस्या समेत रहेको छ ।