बिजया बास्कोटा
नेपालमा बीमा कम्पनीहरु बीच अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धा बढ्दै जान थालेको सरोकारवालाहरुले बताएका छन् । कम्पनीहरु थपिदै जानु तर बजार नबढ्नुले कम्पनीहरु एक अर्काको व्यवसाय तानतान गर्न थालेको उनीहरुले बताए ।
बीमा समितिले अग्नि, मोटर सहित तीन प्रकारका बीमाको दर तोकेको छ । बीमादर तोकिएका सम्पतिको बीमा गर्दा कम्पनीहरुले दर घटाउँन नपाउँने व्यवस्था छ । त्यसैगरी अन्य बीमामा भने समितिले दर तोकेको छैन । त्यसमा कम्पनीहरुले जोखिमको मूल्यांकन गरी आफुखुशी दर तोक्न पाउँने व्यवस्था छ । तर, दर तोक्ने बीमा गर्ने सम्पतीको जोखिमको उचित मूल्यांकन भने गर्नुपर्छ ।
तर, कम्पनीहरुले समितिले तोकेको बीमादर भन्दा पनि घटेर बीमा गरेको एक कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतले बताए । यस बिषयमा समिति जानकार भए पनि मौन रहेको बीमकहरु नै बताउँछन् । त्यसैले बीमादर नतोकिएको सम्पतीको बीमा गर्दा कम्पनीहरुले अत्यन्तै न्यून बीमादरमा बीमा गर्न थालेका छन् । यसले भोलिका दिनमा कुनै महाविपत्ति परेमा कम्पनीहरु टाट पल्टिने बीमकहरु बताउँछन् ।
कम्पनीहरु बीच प्रतिस्पर्धा हुनु स्वभाविक नै हो । तर, समितिले तोकेको दर भन्दा पनि घटेर व्यवसाय गर्नु बीमा क्षेत्रको लागी घातक हुन सक्ने नेपाल लाईफ इन्स्योरेन्स कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत विवेक झाले बताए ।
त्यसैगरी बीमादर नतोकेको अवस्थामा पनि जोखिमको अवस्था भन्दा पनि तल गएर बीमा गर्ने गरेको लुम्बिनी जनरल इन्स्योरेन्सका नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृत बिके श्रेष्ठले बताए । ‘यस्तो अवस्थामा चलिरहने हो भने कुनै दिन कम्पनीहरु टाट पल्टिन्छन्,’उनले भने ।
बिकसित मुलुकहरुमा बीमादर तोकिने व्यवस्था नभए पनि नेपाल जस्ता विकासशिल राष्ट्रहरुमा बीमादर तोकिने व्यवस्था छ । समितिले समय समयमा यस्तो खालको बीमादर फेरबदल गर्ने गर्छ ।