काठमाडौं । विश्वभर बीमा धोखाधडीका घटना झनै बढेको पाइएको छ।
क्वाइनलको ‘बीमा ठगी तथ्यांक २०२५ः ठूलो क्षतिको पर्दाफास’ प्रतिवेदनले यस्तो देखाएको हो। प्रतिवेदनमा सन् २०२५ मा विश्वभर बीमा धोखाधडीको नोक्सानी ८० अर्ब डलर नाघ्ने अनुमान गरिएको छ।
केही क्षेत्रमा बीमा ठगी दर १० प्रतिशत नजिक पुग्दा उद्योगव्यापी शंकास्पद बीमा भुक्तानी सामान्यतया व्यवसाय र क्षेत्राधिकारका आधारमा २ प्रतिशतदेखि १० प्रतिशतको नजिक हुने अनुमान प्रतिवेदनमा गरिएको छ। एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा सन् २०२४ मा धोखाधडी दाबीमा २२ प्रतिशत वर्ष–दर–वर्ष वृद्धि भएको छ। जुन नक्कली दुर्घटना र बढाइएको दाबीका कारण बढिरहेको हो।
विश्वव्यापी रुपमा गत वर्ष अटो बीमा ठगी १९ प्रतिशतले बढेको थियो। जसले भुक्तानीका लागि नक्कली दुर्घटना गर्ने संगठित नेटवर्कहरुका लागि क्षेत्रको जोखिमलाई प्रकाश पार्छ।
जीवन बीमा सबैभन्दा प्रभावित वर्गहरुमध्ये एक हो। जसको नोक्सानी विश्वव्यापी रुपमा वार्षिक ७५ अर्ब डलर नजिक पुगेको छ।
सम्पत्ति र क्षतिको ठगी उद्योगको कुल नोक्सानको लगभग १० प्रतिशत रहेको छ। जुन वार्षिक रुपमा लगभग १२२ अर्ब डलरबराबर हो।
सामूहिक रुपमा विश्वव्यापी रुपमा जीवन र सम्पत्तिको क्षति ३०० अर्ब डलरभन्दा बढी छ। जुन प्रतिवर्ष १० प्रतिशतभन्दा बढीको दरले बढ्दैछ।
यी जोखिमहरुसँग लड्न प्रविधिले केन्द्रीय भूमिका खेलिरहेको छ। भविष्यवाणी गर्ने मोडेलिङ, एआई र अटोमोटेड रेड फ्ल्याग सिस्टमहरु अब व्यापक रुपमा प्रयोग गरिन्छ। विश्वव्यापी ठगी पत्ता लगाउने बीमा बजार गत वर्षमा ७.५ अर्ब डलर रहेकोमा सन् २०२५ मा बढेर ९.०५ अर्ब डलर र सन् २०२९ सम्ममा २२.९ अर्ब डलर हुने अनुमान गरिएको छ।
एआई उपकरणहरु प्रयोग गर्ने बीमा कम्पनीहरुले मुद्दाको प्रकारमा निर्भर गर्दै २० प्रतिशतदेखि ४० प्रतिशतसम्म ठगी घटेको देखिरहेका छन्। डीपफेक इम्पर्सोनेसन, सेन्थेथिक आइडेन्टी फ्रड र भ्वाइस बेस्ड स्क्यामजस्ता उदीयमान खतराहरुले धेरै बजारमा जोखिम बढाउँदैछन्।
बीमा कम्पनीहरुले पनि नक्कली सम्पत्ति क्षति दाबीहरुमा वृद्धि भएको रिपोर्ट गरेका छन्। गत वर्ष ड्रोनले लगभग १ अर्ब डलरबराबरको जालसाजी गतिविधि पत्ता लगाउन मद्दत गरेको थियो।
बीमा ठगी पत्ता लगाउने क्रममा प्रगति भए पनि धोखाधडीले लागत बढाउन र विश्वव्यापी रुपमा दाबी प्रशोधनलाई सुस्त बनाउन जारी राखेको छ।
