काठमाडौं । विश्वको सबैभन्दा चर्चित विद्युतीय गाडी (ईभी) निर्माता कम्पनी टेस्ला सन् २०२५ मा एक अनौठो विरोधाभासपूर्ण अवस्थाबाट गुज्रिरहेको छ।
एकातिर कम्पनीको शेयरमूल्य नयाँ उचाइमा पुगेको छ भने अर्कोतिर यसको विश्वव्यापी बजार हिस्सा भने घट्दै गएको छ। यो ‘अजिब’ यात्राले लगानीकर्ता र बजार विश्लेषकहरुलाई एकैपटक उत्साहित र चिन्तित बनाएको छ।
शेयरको बुलिस दौड
सन् २०२५ मा टेस्लाको शेयरमूल्यमा जबरदस्त वृद्धि देखिएको छ। जुन हालै प्रतिशेयर ४३६ डलरको नयाँ रेकर्डमा पुगेको छ। यस वृद्धिलाई मुख्यतया दुई कुराले टेवा दिएको छ।
एलन मस्कको लगानीः कम्पनीका सीईओ एलन मस्कले ठूलो मात्रामा शेयर खरिद गरेपछि लगानीकर्ताको मनोबल बढेको छ।
विश्लेषकहरुको विश्वासः पिपर स्यान्डलर र बेयर्डजस्ता प्रतिष्ठित वित्तीय फर्महरुले टेस्लाको लक्ष्य मूल्य क्रमशः ५०० र ५४० डलर माथि तोकेका छन्। उनीहरुको विश्वास टेस्लाको एआई र रोबोटिक्स प्रविधिमा रहेको छ। जसलाई उनीहरुले भविष्यको मुख्य विकास चालक मानेका छन्।
टेस्लाको बजार मूल्य अहिले पनि करिब १.४ ट्रिलियन डलर रहेको छ। जसले कम्पनीको बलियो वित्तीय अवस्थालाई देखाउँछ।
बजार हिस्साको ठूलो चुनौती
शेयर बजारमा टेस्लाको वर्चश्व रहे पनि विद्युतीय गाडीको बजारमा यसले ठूलो प्रतिस्पर्धाको सामना गरिरहेको छ। टेस्लाको विश्वव्यापी बजार हिस्सा घट्दै गएको छ।
अमेरिकाः अमेरिकामा यसको बजार हिस्सा घटेर ३८% मा आइपुगेको छ। जुन पछिल्लो एक दशककै सबैभन्दा कम हो। संघीय कर छुटको म्याद सकिनु र अन्य कम्पनीहरुको प्रतिस्पर्धा यसको मुख्य कारण हो।
युरोप र चीनः युरोपका जर्मनी र फ्रान्सजस्ता मुख्य बजारमा बिक्रीमा ६०% भन्दा बढीको गिरावट आएको छ। त्यस्तै, चीनमा पनि यस वर्ष टेस्लाको बिक्री ७–१५% ले घटेको छ।
टेस्लाको सबैभन्दा ठूलो प्रतिस्पर्धी चीनको बीवाईडी हो। जसले अहिले विश्वभर टेस्लालाई उछिनेर १५% भन्दा बढी बजार हिस्सा कब्जा गरेको छ।
टेस्लाको भविष्यः गाडी होइन एआई कम्पनी
बढ्दो प्रतिस्पर्धा र घट्दो बजार हिस्साको बीचमा टेस्लाले आफ्नो रणनीतिक दिशा परिवर्तन गर्दैछ। कम्पनी अब केवल विद्युतीय गाडी निर्माता मात्र नभएर एक एआई–सञ्चालित हार्डवेयर र सफ्टवेयर कम्पनी बन्नेतर्फ अग्रसर छ। यसको मुख्य दाउ ‘रोबोट्याक्सी’ सेवा र पूर्ण स्वायत्त ड्राइभिङ प्रविधिमा रहेको छ।
यद्यपि, यसमा नियमनकारी निकायको अनुमतिजस्ता ठूला चुनौतीहरु पनि छन्। तर, कम्पनीको विश्वास छ कि यी एआई र रोबोटिक्सका नवाचारहरुले यसको भविष्यको मूल्यलाई नयाँ परिभाषा दिनेछन्।
बजार विश्लेषकहरुले टेस्लालाई विश्वव्यापी बजारमा आफ्नो वर्चस्व कायम राख्नका लागि ब्याट्री प्रविधि, स्वायत्त ड्राइभिङ एआई र विश्वव्यापी उत्पादन क्षमतामा आक्रामक रूपमा सुधार गर्नुपर्ने सुझाव दिएका छन्। एसिया, ल्याटिन अमेरिका र अफ्रिकाजस्ता उदाउँदा बजारमा अवसर भए पनि टेस्लाले स्थानीय प्रतिस्पर्धा र नीतिलाई बुझेर मात्र अघि बढ्न सक्नेछ।
