काठमाडौं । लगानीको दुनियाँमा ‘ओमाहाका ओरेकल’ भनेर चिनिने अर्बपति वारेन बफेट र उनको कम्पनी बर्कसायर ह्याथवेले गरेको हरेक निर्णयलाई विश्वभरका लगानीकर्ताले गहिरो रुपमा विश्लेषण गर्छन्। हालै बर्कशायरले चिनियाँ विद्युतीय गाडी (ईभी) निर्माता बीवाईडीमा गरेको १७ वर्ष पुरानो लगानीबाट पूर्ण रुपमा झिकेको छ। यो निर्णय केवल एक वित्तीय समाचारमात्र नभएर नेपाली लगानीकर्ता, उद्यमी र नीति निर्माताका लागि एउटा गहन केस स्टडी पनि हो।
सन् २००८ मा २५ करोड डलरमा सुरु भएको यो लगानी यात्राले झन्डै ४ हजार प्रतिशतको अविश्वसनीय प्रतिफल दिएको थियो। बफेटका स्वर्गीय साझेदार चार्ली मंगरले बीवाईडीका संस्थापकलाई ‘एक चमत्कारी व्यक्ति’ भन्दै यो लगानीको तारिफ गरेका थिए। तर, अहिले चीनको बजारमा बदलिएको अवस्थाका कारण बफेटले यो नाफामुखी यात्रालाई अन्त्य गरेका छन्।
किन झिकियो लगानी ? कारण चिनियाँ बजारको वास्तविकता
बर्कसायरले बीवाईडीबाट बाहिरिनुको मुख्य कारण कम्पनीको प्रदर्शन वा प्रविधिमा आएको कमी नभएर चीनको विद्युतीय गाडी बजारमा देखिएको भीषण प्रतिस्पर्धा रहेको छ। त्यहाँका कम्पनीहरुबीच चलेको मूल्य युद्धले नाफा घट्दै गएको छ।
नाफामा भारी गिरावटः हालै बीवाईडीको त्रैमासिक नाफामा ३० प्रतिशतको गिरावट आएको छ। जुन कम्पनीका लागि ठूलो धक्का हो।
बिक्रीमा कमीः लगातार ४ महिनासम्म घरेलु बिक्री घटेपछि कम्पनीले आफ्नो वार्षिक बिक्री लक्ष्य पनि घटाएको छ।
यी घटनाक्रमले बफेटको ‘सही समयमा प्रवेश र सही समयमा निकास’ को दर्शनलाई पुनः पुष्टि गर्दछ। उनी बजारको अवस्था र भविष्यको सम्भावित चुनौतीलाई गहिरो रुपमा विश्लेषण गरेर मात्र निर्णय लिन्छन्।
नेपाली लगानीकर्ता र सरोकारवालाका लागि ५ महत्वपूर्ण पाठ
नेपालमा विद्युतीय गाडीको बजार द्रुत गतिमा विस्तार भइरहेको छ। आयातित कुल सवारीसाधनमध्ये ७० प्रतिशतभन्दा बढी ईभी रहेका छन् भने यसमा चिनियाँ ब्रान्डको हिस्सा ७६ प्रतिशतभन्दा बढी रहेको छ। यस्तो अवस्थामा बीवाईडीको घटनाले हामीलाई निम्न महत्वपूर्ण पाठ सिकाउँछः
प्रविधिमा लगानीको जोखिमः कुनै पनि उदीयमान प्रविधि आकर्षक देखिए पनि यसमा उच्च प्रतिस्पर्धा र प्राविधिक जोखिम हुन सक्छन्। यसले लगानीको प्रतिफलमा उतारचढाव ल्याउँछ।
सही समयमा प्रवेश र निकासको महत्वः बफेटले १७ वर्षसम्म लगानी होल्ड गरे पनि जब बजारको अवस्था बदलिँदै गयो तब उनले नाफा बुक गरेर समयमै बाहिरिने निर्णय लिए। यो निर्णयले लगानीकर्तालाई भावनात्मक नभई तर्कसंगत हुनुपर्छ भन्ने सिकाउँछ।
बजारको गहिराइ बुझ्ने कलाः शेयरको मूल्य र कम्पनीको वृद्धिमात्र हेरेर हुँदैन। बजारमा आउन सक्ने नीतिगत परिवर्तन, प्रतिस्पर्धाको स्तर र नाफामा पर्ने दबाबलाई पनि गहन रुपमा बुझ्नुपर्छ।
पोर्टफोलियो विविधीकरणः बफेटले एउटै कम्पनीमा मात्र नभई विभिन्न क्षेत्रका स्टकहरुमा लगानी गरेका छन्। यसले कुनै एक क्षेत्रमा आएको समस्याको असर समग्र पोर्टफोलियोमा पर्न दिँदैन। नेपाली लगानीकर्ताका लागि पनि यो महत्वपूर्ण रणनीति हो।
स्वच्छ ऊर्जाको सम्भावना र चुनौतीः बीवाईडीको घटनाले विश्वव्यापी रुपमा विद्युतीय गाडी र स्वच्छ ऊर्जाको सम्भावना अझै उच्च रहेको देखाउँछ। तर, साथसाथै यो क्षेत्र पनि प्रतिस्पर्धा र चुनौतीबाट मुक्त छैन भन्ने बुझ्नुपर्छ।
निष्कर्ष
बर्कशायर ह्याथवेको बीवाईडीबाट बहिर्गमन एक ऐतिहासिक लगानीको सुखद अन्त्यमात्र नभएर विश्वभरका लगानीकर्ताका लागि एक व्यवहारिक पाठ हो। नेपालजस्तो नयाँ प्रविधिहरु अपनाउने क्रममा रहेको बजारका लागि यस्ता अन्तर्राष्ट्रिय घटनाक्रमको विश्लेषणले लगानी र व्यावसायिक रणनीतिहरूलाई थप परिष्कृत बनाउन मद्दत गर्छ। स्वच्छ ऊर्जा र विद्युतीय गाडीको क्षेत्रमा भविष्यको अवसरलाई उपयोग गर्न, हामीले रणनीतिक, सचेत र सूचित लगानीको बाटो अपनाउनुपर्छ।
