काठमाडौं । विश्वकै ठूलो अर्थतन्त्र अमेरिकाको ऋण हरेक वर्ष द्रुत गतिमा बढिरहेको छ। अहिले अमेरिकामाथिको राष्ट्रिय ऋण ३७ ट्रिलियन डलर नाघेको छ। यसले गर्दा अमेरिकामा चिन्ताको लहर छाएको छ।
हरेक वर्ष ब्याज तिर्ने लागतमात्र लगभग १ ट्रिलियन डलरले बढिरहेको छ। यदि ऋण केही समयका लागि यसरी नै बढिरह्यो भने अमेरिकाको बजेट पनि प्रभावित हुन सक्छ र अमेरिकाको वृद्धि रोकिन सक्छ।
जुन २० सम्म अमेरिकी सरकारसँग ऋण छ कि जति १ वर्षमा सम्पूर्ण अर्थतन्त्र बढ्छ छ। कंग्रेसको बजेट अफिस (सीबीओ)ले अनुमान गरेको छ कि ठूला सुधार बिना ऋण सन् २०५५ सम्ममा जीडीपीको १५६% सम्म बढ्नेछ। हालको स्तरमा २ ट्रिलियन डलरको वार्षिक घाटा ऋणमा वृद्धिलाई बढावा दिइरहेको छ। जुन बढ्दो खर्च र स्थिर राजस्व वृद्धिले बढाइरहेको छ।
अमेरिकाका लागि पछिल्लो खतरा के हो ?
अमेरिकाका लागि सबैभन्दा ठूलो र पछिल्लो खतरा ब्याजका बारेमा हो। कुल कर आम्दानीको लगभग १ चौथाइ अब ऋण चुक्ता गर्न खर्च भइरहेको छ। यसको अर्थ सामाजिक सुरक्षा, मेडिकेयर, राष्ट्रिय रक्षा र पूर्वाधारजस्ता लाखौँ अमेरिकी निर्भर क्षेत्रका लागि कम पैसा बच्नेछ।
संकटमा अमेरिकाको अर्थतन्त्र
जोखिम बजेट कटौतीबाट मात्र होइन। अर्थशास्त्रीहरुले चेतावनी दिएका छन् कि यो ऋणले निजी लगानी घटाउन सक्छ र ऋण लागत बढाउन सक्छ। जसले आर्थिक वृद्धिमा बाधा पुर्याउँछ। सीबीओको अनुमान छ कि यदि ऋणको बोझ नियन्त्रण गरिएन भने अर्को दशकमा जीडीपी ३४० अर्ब डलरले घट्न सक्छ। यसले सम्भावित रुपमा १२ लाखले रोजगारी गुमाउन सक्छन् र सबै क्षेत्रमा सुस्त ज्याला वृद्धि निम्त्याउन सक्छ।
घट्न सक्छ डलर
बढ्दो ब्याजदरले क्षतिलाई अझ बढाउँछ। विश्वव्यापी ऋणदाताहरुले अमेरिकी घाटा पूर्ति गर्न उच्च प्रतिफलको माग गर्न थालेपछि सबैका लागि ऋणको लागत बढ्दै गइरहेको छ। वित्तीय संकट अझ गहिरो हुँदै गइरहेको छ। अर्कोतर्फ यदि लगानीकर्ताले सरकारको वित्तीय व्यवस्थापन क्षमतामा विश्वास गुमाए भने ब्याजदर तीव्र रुपमा बढ्न सक्छ वा डलर घट्न सक्छ। यसले विश्वव्यापी स्तरमा घाटा निम्त्याउन सक्छ।
बढ्दो ऋण संकटको बाबजुद अमेरिकी अर्थतन्त्र अझै बढिरहेको छ तर यसको गति निकै सुस्त भएको छ। यस वर्ष जीडीपी वृद्धि केवल १.४ प्रतिशतदेखि १.६ प्रतिशत अनुमान गरिएको छ। बेरोजगारी बढिरहेको छ र मुद्रास्फीति लक्ष्यभन्दा माथि छ।
अर्थशास्त्री र व्यापारिक नेतृत्वहरुको चेतावनी तथा एलन मस्कजस्ता व्यक्तिको टिप्पणी अब सत्य साबित होलाजस्तो देखिन्छ। यदि अमेरिका यही बाटोमा अघि बढ्यो भने,भावी पुस्ताले यसको मूल्य चुकाउनुपर्नेमात्र होइन यसको परिणाम धेरै पहिले नै भोग्नुपर्ने हुन सक्छ। –एजेन्सी
