काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्डले आयात महशुल उच्च बिन्दुमा पुर्याएपछि निर्यात व्यापारमा नै उल्लेख्य प्रभाव पर्ने चिन्ताका बीच चिनियाँ व्यापारी र बहुर्राष्ट्रिय कम्पनीहरू वैकल्पिक बाटोको खोजीमा छन् । उनीहरू तुलनात्मकरूपमा थोरै कर लादिएका भारत लगायतका छिमेकी देशमार्फत निर्यातलाई निरन्तरता दिने संभावनाबारे अध्ययन थालेका छन् ।
चीनले सस्तो मूल्यमा निर्यात गरेको भन्दै व्यापार घाटा कम गर्न अमेरिकी सरकारले चिनियाँ सामानको आयातमा १४५ प्रतिशत भन्सार महशुल कायम गरेको छ। यसैगरी भारतीय उत्पादनको आयातमा २६ प्रतिशत मात्र शुल्क लगाइएको छ ।
भारतीय वस्तुको निर्यातमा लाग्ने शुल्क तुलनात्मकरूपमा ज्यादै कम भएकाले चिनियाँ व्यापारीहरूले भारतीय साझेदारमार्फत निर्यातमा सहकार्यको विकल्पबारे अघि बढ्न थालेका हुन्। भारतीय बजारमा अर्द्ध तयारी वा पूर्ण तयारी मालवस्तु निर्यात गर्ने र त्यहाँबाट पुनः भारतमा उत्पादित वस्तुको रूपमा अमेरिका निर्यात गर्ने चिनियाँ व्यापारीको योजना रहेको अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारका जानकारहरूको ठम्याई छ।
अमेरिकी बजारमा चिनियाँ मालवस्तुको उपलब्धता घटेपछि अमेरिकी बजारमा आफ्ना ग्राहकहरू गुम्न नदिनका लागि ठूला ब्राण्डका कम्पनीहरू अब भारतीय बजारमा आयात गर्न सक्ने संभावना पनि बढेको छ।
विश्वको ठूलो व्यापार मेला, क्यान्ट फेयर, चीनको ग्वाङ्झाउमा सञ्चालन भएको थियो। यो मेलाको दोश्रो चरण अप्रिल २७ तारेखमा समापन भयो । अब अर्को चरण पुनः मे ५ देशि शुरू हुनेछ। भारतीय निर्यात संगठन महासंघका महानिर्देशक अजय सहायले भनेका छन्, कि धेरै कम्पनीले संयुक्त राज्य अमेरिकामा वस्तु निर्यात गर्न चिनियाँ मेलामा भारतीय कम्पनीसँग सम्पर्क गरेका थिए। उनीहरूले चिनियाँ उत्पादनको निर्यातलाई निरन्तरता दिन भारतीय कम्पनीहरूलाई नाफा बाँड्न तयार छन्।
अब चीनबाट संयुक्त राज्य अमेरिकामा पठाउने अधिकांश उत्पादनहरू १४५ प्रतिशतभन्दा बढी भन्सार शुल्क लाग्नेछ। तर भारतबाट संयुक्त राज्य अमेरिकामा सामान निर्यातमा हाते उपकरण, दैनिक उपभोग्य सामाग्री, स साना उपकरणलगायतमा जम्मा १० प्रतिशत भन्सार शुल्क लाग्नेछ।
भारतमा चिनियाँ लगानीमा विभिन्न प्रतिबन्धहरू लगाइएका छन्। यो अवस्था विशेष गरी २०२० को सीमा विवाद पछि उत्पन्न भयो। फलस्वरूप, संयुक्त कम्पनीहरू भारतमा कारखाना स्थापना गर्न वा भारतबाट अमेरिकामा उत्पादनहरू निर्यात गर्न अग्रसर भए । त्यसैले क्यान्ट फेयरमा उत्पादन कम्पनीहरूले आफ्ना उत्पादनहरू ब्रान्ड अन्तर संयुक्त राज्य अमेरिका निर्यात गर्न वा भारतीय कम्पनी निर्माण सह-ब्रान्डिङ गर्न अनुरोध गरेका थिए।
विभिन्न अमेरिकी कम्पनीहरूले चीनमाथिको निर्भरता घटाउन विकल्पहरूको खोजी गरिरहेका छन् । त्यसका लागि, उनीहरूले चीनबाट उत्पादन अायात घटाउने र भारतमा उत्पादन गर्ने योजना बनाइरहेका छन्। मोबाइल उत्पादक कम्पनी, एप्पल इंकले पनि यो पनि दृष्टिकोण अपनाएको छ। यद्यपि, विश्लेषकहरू विश्वास गर्छन् कि भारतले यो अवसरलाई कुन हदसम्म सदुपयोग गर्न सक्षम छ भन्ने क्षमता प्रदर्शन गर्न भने बाँकी नै छ।
