काठमाडौं । पछिल्लो समय शेयर बजारमा आएको उतर चढावलाई गहिरोसँग अध्ययन गर्दै आएका छन् अधिवक्ता कञ्चनकृष्ण न्यौपाने । शेयर बजारमा मात्र नभइ उनी वकाल क्षेत्रमा पनि त्यस्तै सबल छन् । उनले न्याय क्षेत्रमा गरेका थुप्रै कामहरु छन् । जसले आफूलाई यो क्षेत्रमा संलग्न भएकोमा खुशी बनाएको छ । उनको विचार र काम सामाजिक सञ्जालमाभरी प्रशस्तै देख्न सकिन्छ ।
वि.स.२०३१ सालमा भक्तपुरको दधिकोटस्थित पिता अंगिराज न्यौपाने र माता सावित्रि न्यौपानेको कोखबाट कञ्चनकृष्ण न्यौपानेको जन्म भएको थियो । उनका पिता प्रख्यात जोतिसि समेत हुन् । कञ्चनले सुरुवाति अध्ययन दधिकोटस्थित शंकर नेशनल स्कुलमा अध्ययन गरेका थिए भने अरुणीको माध्यामिक विद्यालय दाप्चेबाट २०४६ सालमा एसएलसी गरेका थिए । माध्यामिक तहसम्मको अध्ययन भक्तपुरबाट गरेका उनले आइएल र बिएल भने काठमाडौंको प्रदर्शनीमार्गस्थित रहेको ल क्याम्पसबाट गरेका थिए । उनको अध्ययनकै कुरा गर्नुपर्दा उनले त्रिभुवन विश्वविद्यलयबाट राजनितिक शास्त्रमा स्तानकोत्तर गरेका थिए । साथै विजनेश ल मा एलएलएम गरेका छन् ।
उनको वर्तमान समय भने वकालत र शेयर बजारमा नै वित्ने गरेको छ । उनको शेयर बजारको कारोबारलाई नजिकबाट नियालेकी उनकी श्रीमती पार्वती न्यौपाने पनि शेयर बजारमा चासो राख्ने गर्छिन् । अधिवक्त न्यौपानेको एक छोरा र एक छोरी रहेका छन् ।
शेयर बजारको यात्रा
मध्यम वर्गीय परिवारमा जन्मेका कञ्चनकृष्णले आफूलाई छिट्टै शेयर बजारमा घुलमिल गराएका थिए । २०४९ सालमा कलेज सकेसँगै उनी शेयर बजारमा सक्रिय भएका हुन् । उनले कानून सम्बन्धितको अध्ययनसँगै विजनेशको अध्ययन पनि गरेकोले यस क्षेत्रमा जम्न थप सहयोग मिलेको थियो । उनले सर्वप्रथम २०५१ सालमा हिमालयन बैंक र निर्धन लघुवित्त वित्तीय संस्थानको शेयर खरिद गरेका थिए । सो समय बजारमा शेयर सम्बन्धी चासो राख्ने कमै थिए । सिमित व्यक्तिहरु मात्रै शेयर लगानीमा ध्यान दिने भएकोले सजिलै लगानी गर्न सक्ने अवस्था थियो । उनले आईपीओ भर्दा प्रति कित्ता ५० रुपैयाँ रहेको थियो । लगानीकर्ताको संख्या थोरै रहेकोले जति कित्ता शेयरको माग गरेपनि पाउने अवस्था थियो ।
करिब २८ वर्षअघि नेपाली शेयर बजारमा शेयर भर्ने सिस्टम भने गाह्रै थियो । बिक्रि तथा निष्काशनको जिम्मा पाएका बैंकमा घण्टौं लाइन लागेर फारम भर्ने गरिन्थ्यो । तर रमाईलो चाँही के थियो भने माग गरेअनुसारको शेयर पाइन्थ्यो । कम्पनीले प्रत्येक शेयर होल्डरलाई प्रमाणपत्र वितरण गथ्र्याे । यसरी प्रमाणपत्र पाउँदा आफू पनि सो कम्पनीको मालिक बन्न पाइयो भन्नेमा खुशी लाग्थ्यो । जुन खुशी वर्तमान शेयर बजारमा छैन । अनलाइन माध्यमबाट शेयर भर्ने र कारोबार पनि सोहि अनुरुप हुने हुँदा प्रमाणपत्र नै लिएर शेयरधनी बन्नुमा जस्तो खुशी भने नमिल्ने उनी बताउँछन् ।
वकालततर्फ मोडिदा
राजनिति शास्त्रमा स्नातकोत्तर सकेका कञ्चनलाई राजनितिमा भन्दा धेरै कानुनी क्षेत्रमा बढी रुचि थियो । शेयर बजारमा राम्रै ज्ञान भएका उनले आफूलाई वकालततर्फ पनि सक्रिय बनाएका छन् । पछिल्लो समय उनलाई वकालतर्फ अझ सक्रिय भएको देखिन्छ । उनले वि.स.२०५६ सालबाट वकालत सुरु गरेका थिए । दुई दशकभन्दा बढीको वकालत यात्रामा उनले दुई दर्जनभन्दा बढी राष्ट्रिय सरोकारका मुद्धा उठाएका छन् । उनले उठाउने मुद्धामा सिमा सम्बन्धी मुद्धा, तरकारीमा विषदी परिक्षण, नागरिकता लगाएका विषयहरुमा मुद्धा उठान गर्दै आइरहेका छन् । उनले प्रधानन्यायधीश सुशिला कार्कीमाथि लागेको महाअभियोगको विपक्षमा रहि मुद्धा हालेका थिए । यति मात्र नभई संसद विघटनको विषयलाई लिएर मुद्धा हाल्ने पहिलो अधिवक्त समेत उनी हुन् । यसरी दुई दर्जनभन्दा बढी मुद्धा दर्ता गराएका छन् उनले ।
उनले वकालत गरेका मुद्धामध्ये जीवनभर याद रहने मुद्धा हो गोंगवु माइक्रोबस समितिको मुद्धा । एक महिना कार्याकाल बाँकी हुँदा नै समिति भंग गरेपछि सोहि विषयलाई लिएर उनी अदालतमा मुद्धा दर्ता गर्न पुगेका थिए । उनले दर्ता गरेको मुद्धाको विपक्षमा माओवादी पार्टीका कमान्डरहरु रहेको र तत्कालै मुद्धा छोड्न धम्काएको उनलार्य अझै याद छ । पछि उक्त मुद्धा मिलापत्र भएको र समिति फुटेर २ वटा भएको थियो । यसरी माओवादी जनयुद्ध चर्किएको समयमा माओवादीकै खिलाफ गएर दर्ता गरेको मुद्धा भएकोले पनि उनले यो मुद्धा बेलाबखत सम्झिरहन्छन् । यस्ता थुपै मुद्धा उनको मानसपटलमा ताजा नै छ जुन उनले आफै लडेका थिए । तर एउटा यस्तो मुद्धा जुन आफू पक्ष भएर लडेको मुद्धा हार्दा खुशी लागेको छ ।
उनले थालनी गर्दाको न्याय क्षेत्र र वर्तमान न्याय क्षेत्रमा थुप्रै अन्याय रहेको उनी बताउँछन् । आफ्नो ल्याकतले भ्यासम्म त्यस्ता अन्यायको क्षेत्रमा आवाज बुलंद गर्ने उनको सोच छ ।
शेयर बजारमा तत्कालै प्रतिफल खोज्नु मूर्खता
वर्तमान शेयर बजारमा उतार चढाव आउनु धैर्य गर्न नसक्ने लगानीकर्ताको दोष रहेको कञ्चनको भनाई छ । तत्काल शेयर खरिद गरि तत्कालै प्रतिफल खोज्ने प्रवृत्तिका कारण बजार अस्थिर बनेको छ । बजारमा लगानीकर्ताको संख्या दिनानुदिन बढ्दो छ । लगानीकर्ताको संख्यामा बृद्धि भएपनि शेयर बढ्न नसक्दा बजारले उचाई लिन नसकेको उनको भनाई छ । तसर्थ लगानीकर्ताले तत्कालको लागि भने लामो समयपछि प्रतिफल लिने सोचका साथ लगानी गर्न सकेमात्र राम्रो प्रतिफल लिन सकिने उनी बताउँछन् । वर्तमान समयमा लगानीकर्ता भन्दा पनि कारोवारी गर्नेको हावी भएकोले बजारमा समस्या देखिने गरेको छ ।
शेयर बजारमा टिक्न कञ्चनकृष्णको टिप्स
लगानीकर्ताले बजारमा प्रवेश गर्दै गर्दा कम्पनीको वित्तीय अवस्थाको बारेमा राम्रो अध्ययन गर्न सकेमा शेयर बजारमा निरासा हुन पर्दैन । वित्तीय विवरण बारे अध्ययन गर्दा कम्पनीले कति वर्षदेखि लाभांश वितरण गर्दै आइरहेको छ कि छैन, पूँजीको अवस्था कस्तो लगाएतका कुरामा ख्याल गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै लामो समयका लागि सानो सानो लगानी गरिराख्नु अति नै उत्तम हुन्छ । अरुको कुरालाइए विश्वास गर्ने, हौसिएर लगानी गर्ने, ऋण खोजेर ठूलोपूँजी लगानी गर्ने जस्ता गल्ती लगानीकर्ताले नगरेकै राम्रो हुने उनको भनाई छ ।
