काठमाडौं । जब च्याटजीपीटी २०२२ मा चर्चामा आयो तब पीआर एजेन्सीका संस्थापक अनुराग गर्ग आफ्नो कार्यालयको काममा मद्दत गर्न यसलाई समावेश गर्न पाउँदा उत्साहित थिए। उनी चाहन्थे कि यसले उनीलाई आफ्ना प्रतिद्वन्द्वी कम्पनीहरुसँग प्रतिस्पर्धा गर्न मद्दत गर्नेछ।
गर्गले आफ्ना कर्मचारीलाई एआई उपकरण प्रयोग गर्न प्रोत्साहित गरे। उनले कम्पनीका सबै कर्मचारीलाई एआई भाषा उपकरण प्रयोग गर्न आग्रह गरे। कम्पनीले ग्राहकका लागि स्टोरी आइडिया, मिडियाका लागि तयार हुने पिच, अन्तर्वार्ताका नोट र बैठकको पूर्ण मिनेटहरु तयार गर्ने काम गर्छ। तर, एआईका कारण उनको टोलीको काम सजिलो हुनुको सट्टा झन् बढ्यो र कर्मचारी चिन्तित हुन थाले। यसको सदुपयोग गर्न धेरै समय लाग्ने उनको भनाइ छ।
एआई उपकरण प्रयोग गर्न कर्मचारीले पहिले च्याटजीपीटीका लागि संक्षिप्त तयार गर्नुपर्छ। यसपछि प्राप्त सूचनालाई फेरि जाँच्नुपर्यो र त्यसमा पनि धेरै गल्ती थिए। यसबीच धेरैपटक प्लेटफर्म अपडेट गरिएको थियो। त्यसैले कर्मचारीले एआई उपकरणसँग सम्बन्धित यी चीज पुनः सिक्नुपरेको थियो, जसले थप समय लियो।
एआई उपकरण प्रयोग गर्नेबारे अनुराग गर्ग भन्छन्, ‘त्यहाँ धेरै विचलन थिए। टोलीले मलाई ती एआई उपकरण प्रयोग गरेर काम सम्पन्न गर्न लाग्ने समय दोब्बर भएको छ। किनकि हामीले ती व्यक्तिले सबै एआई उपकरण प्रयोग गर्ने अपेक्षा गरेका थियौँ।’
गर्गले भने, ‘कम्पनीमा एआई उपकरणको प्रयोगलाई प्रवर्द्धन गर्नुको उद्देश्य मानिसको कामलाई सरल बनाउनु थियो तर यथार्थमा यसका कारण मानिसको काम बढ्दै गएको छ।’
बजारमा एआई टुलको बाढी आएको तर एउटै औजारले धेरै समस्या समाधान गर्न नसक्ने गर्गले बताए। त्यसपछि गर्गले आफ्नो टोलीलाई सबै कामका लागि एआई उपकरण प्रयोग नगर्न भनेका थिए। नतिजाका रुपमा उनको टोलीले अब अनुसन्धानका लागि प्राथमिक स्रोतका रुपमा एआई उपकरण प्रयोग गर्दछ। अहिले सबैजना पहिले भन्दा खुसी छन्। यद्यपि एआई उपकरण प्रयोग गर्दा गर्ग र उनको टोलीले महसुस गरेको तनाव पनि हालको अनुसन्धानमा प्रविबिम्बित छ।
फ्रिलान्सर प्लेटफर्म ‘अपवर्क’ले २ हजार ५०० कर्मचारीसँग सर्वेक्षण गरेको थियो। ती कर्मचारी अमेरिका, बेलायत, अस्ट्रेलिया र क्यानडाका थिए। जसमध्ये ९६ प्रतिशतले एआई उपकरणको प्रयोगले आफ्नो कम्पनीको उत्पादकत्व बढाउने आशा गरेका छन्। जसमध्ये ८१ प्रतिशतले आफ्ना कर्मचारीलाई एआई प्रयोग गर्न अनुरोध गरेको स्वीकार गरेका छन्। तर, सर्वेक्षणमा सहभागी ७७ प्रतिशत कर्मचारीले एआई उपकरणले आफ्नो उत्पादकत्व घटाएर काम बढाएको स्वीकार गरेका छन्।
त्यसैगरी ४७ प्रतिशत कर्मचारीले रोजगारदाताको अपेक्षाअनुसार कसरी र कसरी उत्पादकत्व बढाउने भन्नेबारे आफूलाई जानकारी नभएको बताए। ६१ प्रतिशत मानिसले काममा एआई उपकरणको प्रयोगले तनाव र रिस उठ्ने सम्भावना बढाउँछ भन्ने विश्वास गर्छन्।
सीभी लेखन कम्पनी रेज्युम नाउको सर्वेक्षणमा ४३ प्रतिशत मानिसले यसले कार्य जीवन सन्तुलनमा असर गर्छ भन्ने विश्वास गरेका थिए। कार्य व्यवस्थापन प्लेटफर्म आसनले एक अध्ययन गरेको छ। यसले काममा आधारित एपहरु लन्च गर्ने प्रभावहरुका बारेमा कुरा गर्छ। यो सर्वेक्षणमा अस्ट्रेलिया, फ्रान्स, जर्मनी, जापान, बेलायत र अमेरिकाका ९ हजार ६१५ कर्मचारी समावेश गरिएको थियो। उनीहरुले कार्यस्थलमा ६ देखि १५ वटा एप प्रयोग गर्ने बताए। तीमध्ये १५ प्रतिशतले यति धेरै उपकरणका कारण मेसेज र नोटिफिकेसन हेर्न बिर्सने गरेको बताएका छन्।
लस एन्जलसको क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयका व्यवस्थापन प्राध्यापक केसी होम्सले यस अध्ययनका बारेमा टिप्पणी गरेका छन्। ‘एकभन्दा बढी एप प्रयोग गर्नका लागि पहिले सिक्नुपर्छ, जसका लागि बढी समय लाग्छ’, उनले भने, ‘र बीच–बीचमा परिवर्तन गर्नमा पनि समय खर्चिन्छ, यो एकदमै नराम्रो कुरा हो। किनकि हामी समय बर्बाद गर्नेबारे बढी संवेदनशील छौँ।’
लिआ स्टिल अहिले वकिलबाट प्रशिक्षक बनेकी छन्। उनले कानुनी पेसेवरहरुलाई मानसिक तनावबाट राहत पाउन मद्दत गर्छिन्। मद्दत गर्ने आशामा उनीकोमा आउने धेरै मानिसको समस्या यो हो कि एआई आधारित उत्पादकत्व उपकरणको परिचयपछि उनीहरुका कम्पनीले उनीहरुबाट धेरै उत्पादकत्वको आशा गरिरहेका छन्। यस्तो अवस्थामा उनीहरुमाथि कामको चाप बढ्दै गएको छ। उनी भन्छिन्, ‘मैले देखेको सबैभन्दा ठूलो कुरा यो हो कि कम स्रोतमा धेरै गर्नका लागि निरन्तर माग छ तर कम्पनीहरुले प्रणालीमा समावेश गर्ने प्रविधिलाई बेवास्ता गरिरहेका छन्, तिनीहरु सहयोगी छैनन्।’
‘सबै कुरा धेरै चाँडो चलिरहेको छ’, स्टिलले भनिन्, ‘शीर्ष स्थानमा रहने यो लडाइँ जारी छ। यसमा विज्ञता लिनुपर्ने माग छ।’
वकिलहरु अहिले मानसिक तनावमा रहेको स्टिल बताउँछिन्। ‘तर, यो टेक्नोलोजी र एआई उपकरणको वृद्धिका कारणले मात्र होइन, यसको प्रभावको कारण पनि हो’, उनी भन्छिन्।
इंग्ल्यान्ड र वेल्सको कानुन समाजले स्वीकार गर्यो कि वकिलहरुले कानुनी फर्ममा शीर्ष व्यक्तिबाट थप समर्थन प्राप्त गर्नुपर्दछ ता कि उनीहरुले आफ्नो काममा एआईजस्ता नयाँ प्रविधिको थप प्रयोग गर्न सकून्। ‘ती उपकरण सिक्न समय लाग्छ र तिनीहरुलाई आफ्नो काममा समावेश गर्न समय लाग्छ’, समाजले भन्यो, ‘धेरै प्रविधि मौलिक रुपमा कानुनी ठाउँका लागि डिजाइन गरिएको थिएन, त्यसैले यो संक्रमण थप चुनौतीपूर्ण हुन सक्छ।’ –बीबीसीबाट भावानुवादित
