काठमाडौं । नयाँ मोडलहरु डिजाइन गर्दा मोटरसाइकल निर्माताहरुका लागि सुरक्षा प्रमुख चिन्ताको विषय बनेको छ। पछिल्ला केही वर्षमा दुईपांग्रे सवारीलाई सुरक्षित बनाउन धेरै नयाँ प्रविधिहरु ल्याइएका छन्। तर, मोटरसाइकल दुर्घटनामा परेमा मोटरसाइकल चालकलाई सुरक्षित रुपमा उद्धार गर्ने प्रविधि अहिलेसम्म विकास भएको छैन। तर चीनको अग्रणी दुईपांग्रे सवारी उत्पादक कम्पनी सीएफ मोटोले नयाँ अवधारणालाई पेटेन्ट गरेको छ। जसमा मोटरसाइकल चालकलाई पनि सिट बेल्ट उपलब्ध गराउने प्रयास भइरहेको छ।
साइकलवर्ल्डका अनुसार सीएफमोटोले मोटरसाइकलका लागि एक किसिमको सिट बेल्ट अवधारणाको पेटेन्ट दर्ता गरेको छ। जुन १२५० टीआर–जीमार्फत देखाइएको छ। यस्तो समाधानको अवधारणा वा कार्यान्वयन गर्न धेरै कम प्रयास गरिएको छ। यसको एउटा कारण यो हो कि कारहरुको विपरीत मोटरसाइकलहरुमा सवारलाई सुरक्षित राख्न वरपरका संरचनाहरु छैनन्। जसले गर्दा दुर्घटना हुँदा सवारलाई बाहिर निकाल्न सामान्यतया सजिलो हुन्छ।
चिनियाँ कम्पनीको अवधारणाको उद्देश्य विशेष परिस्थितिमा राइडरलाई समात्नु हो। जसले गर्दा मोटरसाइकलले अगाडिबाट कुनै कडा वस्तुलाई ठक्कर दिँदा त्यसको प्रभाव ऊर्जा देख्न सकिन्छ। यस्तो अवस्थामा राइडर बम्प वा तीव्र ब्रेकिङका कारण बाहिर खस्ने छैन। तर, दुर्घटनामा परेमा वा साइड इफेक्ट भएमा बाइकबाट छिट्टै ओर्लिन सकिन्छ।
यस अवधारणाका लागि केही समाधानहरु सीएफमोटोको पेटेन्टमा प्रस्ताव गरिएको छ। यीमध्ये एउटामा राइडरको दुवै छेउमा बलियो बेल्टको जोडी समावेश हुन्छ। जुन इन्धन ट्यांकीको वरिपरि र सिटको पछाडिको क्षेत्रमा राखिनेछ। यी बेल्टहरु खुला वा बन्द स्थितिमा सेट गर्न सकिन्छ। यदि तिनीहरु बन्द छन् भने तिनीहरु सानो साइड इफेक्टका साथ सजिलै खुल्नेछन्।
कम्पनीले अर्को अवधारणा प्रस्तुत गरेको छ। जसमा ड्राइभरको पछाडिबाट (कम्मरभन्दा अलि तल) स्ट्रिप भएर अगाडि पुग्छ र जोडिएको हुन्छ। यहाँ एक बकल प्रदान गरिएको छ। जसले यसलाई खोल्न र बन्द गर्न अनुमति दिन्छ।
तेस्रो अवधारणामा कम्पनीले परम्परागत सिटबेल्ट प्रयोग गरेको छ जुन कपडाजस्तो सामग्रीबाट बनेको छ। यो चालक र पछाडि बस्ने पिलियन राइडरको बीचमा बनाइएको पोस्टमा स्थापना गरिएको छ। यसले स्प्रिङ मेकानिज्ममा काम गर्छ र टक्कर हुने बित्तिकै खुल्छ।
यस अवधारणाको मुख्य उद्देश्य तीव्र गतिमा हुने सडक दुर्घटनाहरुमा चालकलाई सवारीसाधनबाट बाहिर फाल्नुबाट बचाउनु हो। सामान्यतया तीव्र गतिमा दुर्घटना हुँदा मोटरसाइकलको ठक्करबाट मोटरसाइकल धेरै टाढा खसेको देखिन्छ। जसका कारण उनी गम्भीर घाइते भएका छन्। तर, यी सिट बेल्टहरुले यसलाई हुनबाट रोक्नेछन्। साथै, कुनै आपतकालीन अवस्थामा साइड इफेक्टका कारण सहज रुपमा खोल्ने सुविधासमेत दिइएको छ।
सीएफ मोटोको यो सिट बेल्ट अवधारणाको पनि आलोचना भइरहेको छ। केही मिडिया रिपोर्टहरुमा यसलाई सुरक्षा सुविधाको सट्टा असुरक्षित भनिएको छ। मोटरसाइकल चलाउनु स्वाभाविक रुपमा कारभन्दा बढी खतरनाक छ। दुर्घटना भएमा बाइकबाट सकेसम्म टाढा रहनु नै चालकको हितमा हुन्छ। यसरी मोटरसाइकलमा सिट बेल्टको अवधारणाले वास्तवमा सुरक्षा सुधारको विपरीत गर्छ। किनकि यसले चालक आफ्नो बाइकमा फसेको हुन सक्छ भन्ने ग्यारेन्टी दिन्छ। यस्तो अवस्थामा फुटपाथमा चिप्लिँदा मोटरसाइकलले मोटरसाइकललाई थिचेर मोटरसाइकलसँग घिसारिन सक्छ।
