काठमाडौं । भारतको सबैभन्दा ठूलो बीमा कम्पनी एलआईसीले अब स्वास्थ्य बीमा क्षेत्रमा प्रवेश गर्ने तयारी गरिरहेको छ। यसका लागि एलआईसीले स्वास्थ्य बीमा क्षेत्रमा काम गरिरहेको कुनै पनि ठूला कम्पनीलाई किन्न सक्छ।
मिन्ट प्रकाशित रिपोर्टअनुसार स्वास्थ्य बीमा व्यवसाय भारतमा द्रुत गतिमा बढिरहेको छ र एलआईसी यो अवसरको फाइदा लिन चाहन्छ। यसका लागि उसले भारतका शीर्ष पाँच स्वास्थ्य बीमा कम्पनीहरुमध्ये कुनै एक प्राप्ति गर्न सक्छ। एलआईसीको सम्पत्ति ५१ लाख करोड रुपैयाँभन्दा बढी छ र देशको जीवन बीमा बजारमा यसको हिस्सा ६१.५ प्रतिशत छ। कम्पनी कम्पोजिट लाइसेन्स पर्खिरहेको छ।
हाल जीवन बीमा कम्पनीहरुले स्वास्थ्य बीमाअन्तर्गत मात्र दीर्घकालीन लाभहरु प्रदान गर्न सक्छन्। उनीहरुलाई अस्पताल भर्ना वा अन्य कुनै किसिमको क्षतिपूर्ति प्रदान गर्न बीमा ऐनमा संशोधन गर्नुपर्नेछ।
भारतको संसदीय समितिले बीमा कम्पनीहरुको खर्च र कम्प्लायन्सको बोझ कम गर्न कम्पोजिट बीमा लाइसेन्स ल्याउन सुझाव दिएको थियो। बीमा नियामक आईआरडीएआईले कम्पोजिट लाइसेन्स योजना बनाएको छ। यसबाट बीमा कम्पनीहरुले जीवन र निर्जीवन दुवै पोलिसीहरु बिक्री गर्न सक्छन्।
भारतमा कम्पोजिट लाइसेन्स पाउन २–३ महिना लाग्न सक्छ। त्यसपछि एलआईसीले स्थापित स्वास्थ्य बीमा कम्पनी खरिद गरेर आफ्नो व्यवसाय विस्तार गर्न सक्छ। कम्पनीले भर्खरै आफ्नो स्वास्थ्य बीमा योजना आईआरडीएआईलाई बुझाएको छ। तर, कुनै पनि सरकारी जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनीसँग गाभ्ने प्रस्ताव गरिएको छैन।
रिपोर्टअनुसार एलआईसीले स्ट्यान्डअलोन स्वास्थ्य बीमा कम्पनी किन्न सक्छ। यसका लागि एलआईसीले धेरै विकल्पहरुमा विचार गरिरहेको छ। शीर्ष ५ स्ट्यान्डअलोन स्वास्थ्य बीमा कम्पनीहरुमध्ये कुनै एक किन्नका लागि विकल्प पनि छ। डिजिटल रुपमा बलियो कम्पनीलाई एलआईसीले प्राथमिकता दिनेछ।
भारतका शीर्ष पाँच स्वास्थ्य बीमा कम्पनीहरुमा नीभा बुपा स्वास्थ्य बीमा, आदित्य बिर्ला स्वास्थ्य बीमा, केयर हेल्थ इन्स्योरेन्स, मणिपाल–सिग्ना स्वास्थ्य बीमा र स्टार हेल्थ एन्ड अलाइड इन्स्योरेन्स कम्पनी छन्। एलआईसीले जुनसुकै कम्पनी किन्छ, त्यो भारतको पहिलो सरकारी स्ट्यान्डअलोन स्वास्थ्य बीमा कम्पनी हुनेछ। यो खरिदका लागि एलआईसीले आईआरडीएआई र वित्त मन्त्रालयबाट स्वीकृति लिनुपर्नेछ। किनकि एलआईसी सरकारी कम्पनी हो।
वित्त वर्ष २०२४ मा भारतका निजी स्ट्यान्डअलोन स्वास्थ्य बीमा कम्पनीहरुको प्रिमियम भारु ३२ हजार ३५१ करोड थियो। जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १४ प्रतिशतले बढी हो।
भारतको स्वास्थ्य बीमा उद्योगमा स्ट्यान्डअलोन हेल्थ कम्पनीको हिस्सा २९.७ प्रतिशत छ। स्टार हेल्थ १४ प्रतिशत शेयरसहितको सबैभन्दा ठूलो स्ट्यान्डअलोन स्वास्थ्य बीमा कम्पनी हो। यसपछि केयर हेल्थको ६.११ प्रतिशत र नीभा बुपाको ५.०६ प्रतिशत शेयर रहेको छ। तर, भारतको समग्र स्वास्थ्य बीमा उद्योगमा सरकारी कम्पनी न्यु इन्डिया एस्योरेन्स कम्पनीको सबैभन्दा बढी १६.८१ प्रतिशत हिस्सा छ। –एजेन्सी
