काठमाडौं । नागरिकहरुले आफूले खरिद गर्ने वा प्रयोग गर्ने वस्तुहरुमा निरन्तर कर तिर्छन्। यसमा सानादेखि ठूला उत्पादनहरु र सार्वजनिक सम्पत्तिहरु पनि समावेश छन्। अस्पताल र सडक पनि यही करबाट बनेका छन्। मनमानी करको गुनासो धेरै पटक देख्न पाइन्छ। तर, तपाइँले वर्षा करको बारेमा कहिल्यै सुन्नुभएको छ ? क्यानडाको टोरन्टोमा पनि यस्तै कर लागू हुने भएको छ। त्यहाँको सरकारी वेबसाइटमा यो घोषणा गरिएको छ।
टोरन्टोसहित लगभग क्यानडा सबै ठाउँमा आँधी पानी व्यवस्थापन प्रमुख समस्या भएको छ। पछिल्लो वर्षामा क्यानडाको राजधानी ओटावाका सडकहरु पानीले भरिएका थिए। अत्यावश्यक कामका लागि आवतजावत गर्नसमेत मुस्किल भएको छ।
क्यानडामा यस्ता समस्या बारम्बार हुने गर्छ। त्यसको व्यवस्थापन गर्न त्यहाँ स्टर्म ड्रेनेज बनाइएको छ। यो एक विशेष प्रकारको प्रणाली हो। जसका माध्यमबाट अतिरिक्त पानी, जो माटो वा रुख र बोटहरुले अवशोषित गर्दैन बाहिर आउँछ। यो विधि सबै देशहरुमा अपनाइन्छ।
वास्तवमा सडक, फुटपाथ, कार पार्किङ, घरजस्ता पक्की क्षेत्रमा कंक्रिट भएकाले पानी त्यति छिटो सुक्दैन। यो ओभरफ्लो हुन्छ र सडकमा बग्न थाल्छ वा नालाहरु अवरुद्ध हुन्छ।
क्यानडामा यो समस्या झनै ठूलो छ किनभने त्यहाँ वर्षामात्रै होइन भारी हिमपात पनि हुन्छ। यो हिउँले पनि बहाव पैदा गर्छ। यहाँलाई भनौं कि जमिनले सोस्न सक्नेभन्दा बढी पानी पर्दा पानीको बहाव देखिन्छ। यसले टोरन्टोमा बाढी मात्र निम्त्याउँदैन, पानी नाला हुँदै घरघरमा पुग्न थालेपछि पिउने पानीको गुणस्तर पनि खस्किन थाल्छ।
रनअफ ह्यान्डल गर्न टोरन्टो प्रशासनले स्टर्मवाटर चार्ज र पानी सेवा शुल्क परामर्शका लागि आह्वान गरेको छ। प्रशासनले यसलाई आवासीय भवनबाहेक कार्यालय, रेस्टुरेन्टजस्ता संरचनाहरु समावेश हुने सबै सम्पत्तिहरुमा लगाउन सक्छ। यही कुरालाई लिएर त्यहाँ हंगामा मच्चिएको छ। अहिले पनि टोरन्टोका जनताले पानीमा कर तिर्छन्। यसमा आँधीको पानी व्यवस्थापनको लागत पनि समावेश छ। अब नयाँ कर लागू भएपछि विशेषगरी पानीको बहाव बढी हुने ठाउँमा बस्ने मानिसमा भारी कर लाग्ने भएको छ। अर्थात् जहाँ बाक्लो जनसंख्या छ, त्यहाँ भवनले गर्दा पानी सुक्दैन।
विभिन्न क्षेत्रमा कर फरक हुनेछ। उदाहरणका लागि जहाँ घनाबस्ती छ, कुल हार्ड सरफेस देखिनेछ। यसमा घरमात्र होइन ड्राइभवे, पार्किङ स्थल र कंक्रीटबाट बनेका अन्य चीजहरु पनि समावेश छन्। कम भवन भएका ठाउँमा पानीको बहाव कम हुनेछ, जसले कर पनि कम गर्नेछ।
क्यानाडामा व्यक्तिगत करहरु जे भए पनि धेरै उच्च मानिन्छ। फाइनान्सियल पोस्टको रिपोर्टका अनुसार यो देश विश्वमा सबैभन्दा बढी व्यक्तिगत कर तिर्ने देशको श्रेणीमा परेको छ, यद्यपि यसभन्दा माथि धेरै देश छन्। दोस्रो कारण अहिले वर्षा करमा धेरै कुरा स्पष्ट नहुनु हो। जस्तै, भाडाको घरमा बस्ने वा घरबारविहीनहरुलाई के हुन्छ। आजकल, क्यानडा आफ्नो विदेश नीति को लागी धेरै पटक समस्यामा परेको छ। यस्तो अवस्थामा जनतामा आक्रोश पक्कै छ। यो अनौठो करका कारण आक्रोश झन बढेको छ। मानिसहरुले सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो असन्तुष्टि देखाउँछन्।
सन् २०१७ मा पनि क्यानडा सरकारले यो करको कुरा गरेको थियो। टोरन्टोका मेयर जोन टोरीको समितिले पनि यस विषयमा मतदान गरे पनि वर्षा करको पक्षमा निकै कम मतदान भएकाले कर लगाउन सकेको छैन। –एजेन्सी
