काठमाडौं । बीमा समितिले विश्व बैंकको सहकार्यमा सम्पुर्ण बीमा कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरु सँग जोखिममा आधारित पूँजीका सम्बन्धमा अन्तर्क्रिया कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ । कार्यक्रममा बीमा कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी तथा नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरुको उपस्थिति थियो ।
विश्व बैंकले रिस्क वेस क्यापिटलको विषयमा प्रस्तुतिकरण दिएको थियो । साथै नेपालमा पनि यस्तो व्यवस्थाको आवस्यकता रहेको भन्दै कार्यान्वयनका लागि अनुरोध गरेको थियो । सहभागी प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरुले कम्पनीहरुमा यस सम्बन्धमा हेर्ने दक्ष जनशक्तिको अभाव भएको भन्दै विश्व बैंक सँग प्राविधिक सहयोगका लागि अनुरोध गरेका थिए । विश्व बैंक र बीमा समितिले आवस्यक सहयोग तथा समन्वय गरेका खण्डमा यस्तो नीतिलाई लागु गर्न तयार भएको उनिहरुको भनाइ थियो ।
बीमा कम्पनीहरुको प्रकृति अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको जस्तो नभई फरक किसिमको भएको हुँदा बीमितहरुको हितलाई सुरक्षित गर्नको लागी बीमा कम्पनीहरुले बहन गरेको जोखिममा आधारित पूँजी र पूँजी कोष हुनुपर्ने अवधारणा अनुरुप ‘रिस्क बेस्ड क्यापिटल’ निर्धारणका लागि अध्ययन सुरु गरिरहेको छ ।
कम्पनीहरुले लिएको दायित्वलाई आफु सँग भएको पूँजीले कतिसम्म धान्न सक्छ भन्ने गणना विधि नै जोखिममा आधारित पूँजी हो । नियामक नियकाले निर्देशन गरेको पूँजीले कम्पनीहरुलाई प्रयाप्त कुशन प्रदान गर्न नसक्ने भएकाले जोखिममा आधारित पूँजीको आवस्यक पर्छ । पूँजीकोष प्रर्याप्त नहुँदा कम्पनीहरुले थप व्यवसाय विस्तार गर्न सक्दैनन् ।
हाल बीमा समितिले जीवन बीमा कम्पनीहरुका लागि न्युनतम चुक्ता पूँजी २ अर्ब रुपैयाँ र निर्जीवन बीमा कम्पनीहरुका लागि एक अर्ब तोकेको छ । यस्तो पूँजी कतिपय कम्पनीहरुका लागि प्रयाप्त छैन भने कतिपय कम्पनीहरुलाई बढि भैरहेको छ ।
जीवन तथा निर्जीवन बीमा कम्पनीको आ-आफ्नै किसिमको जोखिम रहेको हुन्छ । कम्पनीले कस्तो किसिमको जोखिम बहन गरेको छ त्यहि आधारमा पूँजी कायम गर्न सक्नु पर्छ । जखिममा आधारित पूँजी गणना गर्दा सम्पत्तीको जोखिम, अण्डराइटिङ जोखिम र अन्य जोखिमलाई हेरिन्छ । कतिपय अवस्थामा जीवन बीमा कम्पनीहरुका लागि व्याजदरको जोखिमलाई पनि हेरिन्छ ।
बीमा समितिले सरोकारवालाहरुसँगको अन्तर्क्रियाबाट प्राप्त राय सुझावको आधारमा यस सम्बन्धमा आवश्यक नीति नियम तय गर्नेछ । बीमा समितिले विश्व बैंक सँगको सहकार्यमा जोखिममा आधारित पूँजीका विषयमा अध्ययन गरिरहेको छ । विश्व बैंक र समिति विचमा धेरै पटक छलफल तथा अन्तर्क्रिया हुँदै आएकोमा आज बीमा कम्पनीहरु सँग पनि छलफल गरेको हो ।
